ZHŪJ SELMANI – HEROI I RUGOVËS QË E DOGJI KULLËN PËR TË MOS U DORËZUAR
Toka shqiptare do të mbrohet me çdo çmim, kudo që të jetë nevoja – sidomos në Mitrovicë
Nga Flamur Buçpapaj
Botimet Nacional – Editorial historik kombëtar
Historia e shqiptarëve është e mbushur me figura që lindën në kohë të errëta dhe u shndërruan në pishtarë drite për brezat që pasuan. Një ndër më të ndritshmit, që në heshtje të maleve të Rugovës u bë simbol i sakrificës dhe i nderit kombëtar, është Zhuj Selmani. Ai nuk la pas shkrime, por vepra; nuk kërkoi lavdi, por i la kombit një akt të pavdekshëm që tejkalon kufijtë e kohës: shpërthimin e Kullës së Sheremetit, në vitin 1875, për të mos u dorëzuar përballë armikut.
Në atë shpërthim nuk u shemb vetëm një kullë guri, por u vulos përjetësisht besa shqiptare – se më mirë vdekja me nder, sesa jeta me turp.
Rrënjët e qëndresës
Zhuj Selmani lindi rreth vitit 1844 në fshatin Koshutan të Rugovës, një vend ku burrëria, besa dhe mikpritja janë ligje të pashkruara të jetës. Ai i përkiste fisit Lucëgjekaj të Kelmendit, fis i njohur për trimëri dhe për qëndresë ndaj çdo pushtuesi.
Në ato vite, Perandoria Osmane po lëkundej, ndërsa fqinjët malazezë kërkonin të zgjeronin kufijtë e tyre drejt viseve shqiptare.
Në këtë kohë të trazuar, Selmani nuk e pranoi dot nëpërkëmbjen e atdheut. Ai u rreshtua ndër të parët që ngritën pushkën për mbrojtjen e trojeve shqiptare.
Rrethimi i Kullës së Sheremetit
Në verën e vitit 1875, forcat malazeze, të udhëhequra nga Marko Miljanov, sulmuan zonat kufitare të Rugovës. Rrugët e maleve u mbushën me ushtarë, dhe kulla e Sheremetit – shtëpia e fortifikuar ku ndodheshin Zhuj Selmani dhe disa burra të tjerë të fisit – u rrethua nga qindra forca armike.
Kërkesa për dorëzim u hodh poshtë menjëherë. Për disa orë, pushkët shqiptare nuk pushuan. Muret e kullës mbaheshin me barut e gjak.
Kur rrethimi u bë i pamundur dhe plumbat mbaruan, Zhuj Selmani – i plagosur rëndë – mori vendimin që do ta përjetësonte në histori: i vuri flakën barutit brenda kullës dhe shpërtheu ndërtesën. Ai vdiq si një legjendë, duke marrë me vete dhjetëra ushtarë armikë.
Në atë shpërthim, u ngrit në qiell shpirti i një kombi që nuk pranon robëri.
Nga legjenda në kujtesë
Që nga ajo ditë, emri i Zhuj Selmanit u bë pjesë e këngëve kreshnike, e tregimeve të odave dhe e historisë së gjallë shqiptare.
Për popullin e Rugovës, ai nuk ishte thjesht një burrë që vrau veten – ishte njeriu që vrau frikën.
Sot, një shtatore në Pejë e përkujton atë, ndërsa Republika e Kosovës e ka nderuar me “Urdhrin e Lirisë” për kontributin e tij historik në mbrojtjen e atdheut.
Kjo është dëshmia se sakrifica e tij nuk u harrua. Përkundrazi, ajo mbetet frymëzim për çdo brez që beson në lirinë dhe dinjitetin kombëtar.
Toka shqiptare do të mbrohet me çdo çmim
Sot, në shekullin XXI, mes një bote që ndryshon me shpejtësi, mesazhi i Zhuj Selmanit mbetet po aq i vlefshëm:
“Toka shqiptare do të mbrohet me çdo çmim, kudo që të jetë nevoja.”
Në një kohë kur kufijtë politikë dhe gjeopolitikët shpesh vihen në provë, ne duhet të kujtojmë se mbrojtja e atdheut nuk nënkupton urrejtje – por dinjitet, përgjegjësi dhe bashkim kombëtar.
Nga Rugova e trimave deri te Mitrovica, që sot është simbol i qëndresës dhe sfidave, shqiptarët do të qëndrojnë në këmbë, siç qëndroi dikur Zhuj Selmani, me besë dhe me përkushtim për paqe e drejtësi.
Gatishmëri dhe unitet kombëtar
Në ditët tona, kur rajoni përballet me tensione të vazhdueshme, Shqipëria dhe Kosova duhet të mbeten shembull i pjekurisë politike dhe i bashkimit qytetar.
Ka ende forca që kërkojnë të nxisin përçarje, të shpërqendrojnë dhe të provokojnë konflikte.
Por shqiptarët nuk janë popull që frikësohet. Ne nuk kërkojmë luftë, por jemi të gatshëm të mbrojmë paqen dhe jetën me çdo mjet të ligjshëm.
Mitrovica është sot një kufi i nderit. Ajo nuk duhet parë si vijë ndarjeje, por si pikë bashkimi dhe përgjegjësie kombëtare.
Çdo qytetar, çdo institucion, çdo shqiptar duhet ta ndjejë se siguria e atdheut fillon nga uniteti ynë dhe nga mbrojtja e vlerave që na mbajnë gjallë si komb
Amaneti i pavdekshëm i një burri
Zhuj Selmani nuk la fjalë të shkruara, por la një amanet që tingëllon si betim i përjetshëm:
“Mos e lini kurrë atdheun në duart e të huajve. Mbrojeni me nder, me mençuri dhe me bashkim.”
Ky amanet është po aq i vlefshëm sot sa në vitin 1875. Sepse pa nderin dhe tokën, një popull humb shpirtin.
Zhuj Selmani nuk është vetëm figurë historike – ai është kujtesa e gjallë e lirisë shqiptare.
Nga ajo ditë e largët kur një kullë u hodh në erë për të mos u dorëzuar, deri në ditët e sotme, shqiptarët kanë mbetur të lidhur me të njëjtin besim:
Liria nuk dhurohet – fitohet dhe mbrohet.
Dhe sa kohë që kujtimi i Zhuj Selmanit do të jetojë në mendjen dhe shpirtin e këtij kombi,
toka shqiptare do të mbrohet me çdo çmim, me urtësi dhe me dinjitet,
sidomos atje ku ajo vihet në provë .
