Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy do të takohet me liderët evropianë në një samit jetik në Londër të dielën, pasi debati i tij i jashtëzakonshëm me Presidentin e SHBA Donald Trump në Zyrën Ovale i la aleatët perëndimorë të tronditur dhe e hodhi në pasiguri të thellë të ardhmen e luftës Rusi-Ukrainë. Mbreti Charles ka pranuar gjithashtu një ftesë për të takuar Zelenskyy të dielën, tha udhëheqësi ukrainas.
Zelenskyy mbërriti në Britani të shtunën përpara bisedimeve, për të cilat Perëndimi shpreson se do të shpejtojë rrugën drejt një marrëveshjeje të pranueshme paqeje që po ndërtohej ngadalë këtë javë, e cila duket se u rrënua në pak minuta të premten.
Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Keir Starmer dhe Zelensky u takuan në Downing Street ditën e djeshme, ku të dy liderët nënshkruan një marrëveshje për të përshpejtuar 2.8 miliardë dollarë kredi për Ukrainën. Sipas qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar, kësti i parë i financimit pritet të disbursohet javën e ardhshme.
Por udhëheqësit në samitin e së dielës, i cili përfshin presidentë dhe kryeministra nga e gjithë Evropa, i thirrur nga Starmer, do të kenë një sfidë të vështirë përpara tyre.
“Është thelbësore për ne që të kemi mbështetjen e Presidentit Trump”, tha Zelensky në një seri postimesh në X të shtunën në mëngjes. “Ai dëshiron t’i japë fund luftës, por askush nuk dëshiron paqen më shumë se ne.”
“Ne kemi luftuar për tre vjet dhe populli ukrainas duhet të dijë se Amerika është në anën tonë,” tha ai.
Spektakli i presidentit dhe nënpresidentit amerikan që qortonin liderin e një aleati të shkatërruar nga lufta, habiti Evropën dhe do të kishte gëzuar Kremlinin, shkruan CNN. Trump dhe JD Vance e akuzuan Zelenskyn për mosmirënjohje për mbështetjen ushtarake amerikane, për “bixhoz me jetët e miliona njerëzve” dhe rrezikimin e “Luftës së Tretë Botërore” duke luftuar ushtrinë pushtuese të Rusisë në vendin e tij.
Skenat e atij takimi ishin makthi më i keq i Evropës. Një ditë para këtij takimi me britma, Starmer arriti ta detyronte Trumpin të tërhiqej nga komentet e mëparshme të rreme se Zelensky ishte një “diktator”, të shprehte “respektin” e tij për liderin e Ukrainës dhe madje të ngrinte mundësinë që Ukraina të tërhiqte territorin e pushtuar nga Rusia në një marrëveshje armëpushimi. Të gjitha ato komente ishin përmbysje të dukshme nga Trump dhe dukej se shtruan mirë tryezën për udhëtimin e Zelensky. Tani Europa po fillon sërish nga stadi i parë.
“Tre vjet pas pushtimit brutal të Ukrainës nga Rusia, ne jemi në një pikë kthese. Sot do të riafirmoj mbështetjen time të palëkundur për Ukrainën dhe do të dyfishoj angazhimin tim për të ofruar kapacitet, trajnim dhe ndihmë për Ukrainën, duke e vendosur atë në pozicionin më të fortë të mundshëm”, tha Starmer në një deklaratë përpara samitit në Londër.
“Në partneritet me aleatët tanë, ne duhet të intensifikojmë përgatitjet tona për elementin evropian të garancive të sigurisë, së bashku me diskutimet e vazhdueshme me Shtetet e Bashkuara”, tha ai. “Tani është koha që ne të bashkohemi për të garantuar rezultatin më të mirë për Ukrainën, për të mbrojtur sigurinë evropiane dhe për të siguruar të ardhmen tonë kolektive.”
Samiti do të ketë tre qëllime, tha Downing Street: nevojat afatshkurtra të Ukrainës, sigurimi i një “marrëveshjeje të qëndrueshme” për t’i dhënë fund konfliktit dhe “planifikimi për garanci të forta sigurie”.
Ndërsa liderët evropianë nxituan për të riafirmuar mbështetjen e tyre për Zelensky të premten në mbrëmje, Starmer ishte dukshëm i heshtur. Disa orë më vonë, mësuam pse: Downing Street tha se kishte folur me Trump dhe Zelensky pas takimit të tyre të nxehtë. “Ai ruan mbështetjen e tij të palëkundur për Ukrainën dhe po luan rolin e tij për të gjetur një rrugë përpara drejt një paqeje të qëndrueshme, bazuar në sovranitetin dhe sigurinë për Ukrainën,” tha zëdhënësi i Starmer.
Roli i bashkëbiseduesit mes Evropës dhe Shtëpisë së Bardhë është ai që Starmer po e merr seriozisht, madje, ndoshta veçanërisht, kur duket e kotë. Është diçka që ai do të shpresojë se mund të korrë shpërblime këtë fundjavë, por një ndjenjë në rritje e dëshpërimit po shfaqet. Yaroslav Zhelezniak, një deputet ukrainas, shkroi në Telegram përpara takimeve në Londër: “Nëse mendonit se situata do të përmirësohej disi mrekullisht sot… mos llogarisni”.
