O paqen, o dinjitetin. Ose oxhakët e ndezur të dorëzimit ose një dimër i acartë. Pasi lexoi 28 pikat e “Planit Trump”, Volodymyr Zelensky e bëri të qartë të mërkurën në mbrëmje se e tija nuk ishte ende një “po”, por as një “jo”.
Dhe teksa shumë nga mbështetësit e tij po hidhnin poshtë si “absurd dhe të papranueshëm” çdo lëshim të mundshëm të përfshirë në draft-marrëveshjen të shkruar nga rusët dhe amerikanët, duke përjashtuar Kievin dhe evropianët, presidenti ukrainas mendoi për këtë edhe një natë.
Ai u rikthye më pas në platformat e mediave sociale, siç ka bërë që nga fillimi i luftës, dhe përsëriti me një mesazh në Telegram: “Tani jemi në një nga momentet më të vështira në historinë tonë. Presioni mbi Ukrainën është në maksimum. Ukraina tani mund të përballet me një zgjedhje shumë të vështirë: ose humbjen e dinjitetit të saj ose rrezikun e humbjes së një partneri kyç”, si Amerika.
Dilema qëndron aty, paralajmëron Zelensky: Gëlltitni “28 pikat e vështira” të planit, ose përballuni me “një dimër jashtëzakonisht të vështirë, ndoshta më të vështirin dhe rreziqe të mëtejshme”.
Makthi i asaj nate, rreziku më i keq, kur amerikanëve që e shtynin për evakuimin e tij, “Ze” iu përgjigj se donte armë, jo një udhëtim me helikopter, duke u bërë kështu një flamur.
“Ukraina nuk duhet ta rijetojë déjà vu-në e 24 shkurtit”, shkruan tani presidenti, si atëherë “kur ndiheshim vetëm. Kur askush nuk mund ta ndalte Rusinë, përveç qytetarëve tanë të guximshëm, të cilët qëndruan si mur kundër ushtrisë së Putinit”.
Situata sot është e ndryshme dhe udhëheqësi specifikon rreziqet: “Një jetë pa liri, pa dinjitet, pa drejtësi. Dhe për ne, duke u besuar atyre që na kanë sulmuar tashmë dy herë”.
Por në front situata po shkon keq dhe Trump po nxiton ta mbyllë marrëveshjen brenda vitit. Presioni nga Uashingtoni është i madh, i dukshëm në një telefonatë me Zv.Presidentin J.D. Vance, i cili thuhet se e kërcënoi se do të ndalonte menjëherë dërgesat e armëve nëse Ukraina nuk do të ulte kokën deri në Ditën e Falënderimeve, të enjten e ardhshme, më 27 nëntor.
“Ky është afati i fundit”, konfirmoi vetë Trump. Postimi i Zelensky është pra diku midis një apeli drejtuar popullit dhe një gjysmë-lëshimi. “Sovraniteti ynë, pavarësia jonë, toka jonë, populli ynë dhe e ardhmja e Ukrainës. Ne do të bëjmë gjithçka që është e mundur për të siguruar që rezultati të jetë fundi i luftës. Dhe jo fundi i Ukrainës, i paqes në Evropë dhe i paqes globale”– shkruan ai.
Më pas bën një paralajmërim: Do të jem vigjilent “në mënyrë që, midis të gjitha pikave të planit, të mos anashkalohen të paktën dy vlera themelore: dinjiteti dhe liria e ukrainasve. Çdo gjë tjetër bazohet në këtë”.
I bllokuar pas një sërë telefonatash me kancelarin gjerman Friedrich Merz, kryeministrin britanik Keir Starmer dhe presidentin francez Emmanuel Macron, Zelensky qartë dëshiron t’ua kalojë fajin aleatëve të tij më të besueshëm.
“Sapo fola me evropianët”, tha ai, “ne po mbështetemi te miqtë tanë evropianë, të cilët e kuptojnë qartë se Rusia nuk është larg, por afër kufijve të BE-së, se Ukraina tani është e vetmja mburojë që ndan një jetë të rehatshme evropiane nga planet e Putinit”. Dhe kështu, është në dorë të 27-tëve të vendosin se çfarë do të bëjnë deri më 27. “Evropa ishte me ne, ne besojmë se Evropa do të jetë me ne” – thotë ai.
Sigurisht që ka një përçarje brenda rrethimit të Pallatit Mariinsky, të tronditur nga skandalet e fundit të korrupsionit. Koha e çështjeve gjyqësore dhe plani i Trump nuk i ka shpëtuar shumicës. Ka dhe një fraksion brenda partisë, kryetari i Komitetit të Punëve të Jashtme, Oleksandr Merezhko, së bashku me Zëvendësministrin Sergiy Kyslytsya e konsiderojnë të papranueshëm çdo lëshim ndaj vullnetit të Putinit, të përkthyer në planin amerikan.
Megjithatë, strategjia e Zelenskit është ajo e atyre që ndihen të dobësuar. Dhe që ulen gjithmonë dhe shqyrtojnë dokumentet, madje edhe me koston e fyerjeve dhe poshtërimit.
“Ne nuk do t’i japim armikut arsye për të thënë se Ukraina nuk dëshiron paqe, se po bllokon procesin dhe se Ukraina nuk është gati për diplomaci” – shprehet ai.
Udhëkryqi tani është publik. Dhe kështu, “ne do të punojmë me shpejtësi, sot, të shtunën dhe të dielën, gjatë gjithë javës së ardhshme, dhe për aq kohë sa të jetë e nevojshme, 24/7”. Angazhimi është të shqyrtohen të 28 pikat, pa “tradhtuar interesat kombëtare”.
Një vendim dramatik. Nuk do të ishte e lehtë t’u shpjegohej ukrainasve se ata vdiqën duke mbrojtur territoret e humbura tashmë. Dhe se disa madje u pasuruan ndërsa të tjerët luftonin.
