Me teknologjitë dixhitale dhe veçanërisht inteligjencën artificiale, që luajnë një rol të rëndësishëm në ekonominë globale, ishte më se e sigurt se ky sektor do të luante një rol të rëndësishëm në negociatat midis Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian në lidhje me tarifat midis dy palëve. Sidomos pasi gjigantët amerikanë të teknologjisë kanë shumë ankesa nga BE-ja dhe po shtyjnë përpara që rregulloret evropiane të zbuten.
Vlen të përmendet se çështja e kuadrit rregullator të BE-së për shërbimet dixhitale, i ashtuquajturi Akti i Shërbimeve Dixhitale (DSA), ishte një nga arsyet kryesore, sipas disa botimeve në fillim të javës, për vonesën në komunikimin e përbashkët të Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara mbi këtë çështje specifike.
Arsyeja është shumë e thjeshtë: gjigantët e teknologjisë në anën tjetër të Atlantikut argumentojnë se DSA kufizon lirinë e fjalës dhe i ngarkon financiarisht platformat e mëdha dhe të njohura me kosto shtesë. Vërehet se DSA në thelb synon të kufizojë fenomenin e dezinformimit dhe lajmeve të rreme në platformat kryesore dixhitale, por edhe të vendosë disa kufizime në mënyrën se si gjigantët e teknologjisë si Meta dhe Google menaxhojnë të dhënat personale të përdoruesve.
Politika e rreptë evropiane
Për BE-në, zbutja e kuadrit rregullator thuhet se është diçka që ajo nuk dëshiron ta bëjë. Në përgjithësi, Evropa ka ndjekur një politikë shumë më të rreptë ndaj platformave të mëdha dixhitale, duke kërkuar të vendosë kufizime dhe të mbrojë të dhënat personale të qytetarëve.
Shembulli i GDPR është relativisht i kohëve të fundit, ashtu si edhe konfliktet e BE-së me gjigantët amerikanë, të cilëve u janë vendosur gjoba të mëdha për arsye të ndryshme. Dhe kjo është diçka që ka krijuar gjithashtu presion shtesë nga ana e gjigantëve të teknologjisë, të cilët padyshim duan të trajtohen në Kontinentin e Vjetër si në Shtetet e Bashkuara, ku kuadri rregullator është jashtëzakonisht i dobët.
Çfarë thuhet në deklaratën e përbashkët?
Çështja e Marrëveshjes së Sigurisë Dixhitale (DSA) ishte mjaft lart në axhendën e negociatave, por nuk ishte e mundur të vonohej më deklarata e përbashkët. Dhe teksti përkatës mund të përshkruhej si i hapur për shumë interpretime, pasi nuk ka referencë të qartë për DSA-në, por vetëm se “SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian janë të përkushtuara për të adresuar kufizimet e padrejta në tregtinë dixhitale“. Gjë që praktikisht do të thotë se ata do ta rishqyrtojnë çështjen në kohën e duhur.
Megjithatë, ka një shtesë interesante: që Bashkimi Evropian konfirmon se nuk do të miratojë ose mbajë tarifa për përdorimin e rrjetit. Ky është një parametër interesant, duke pasur parasysh se grupet evropiane të telekomunikacionit (Telekom, Orange, Telefonica, etj.) kanë bërë presion për shumë vite që platforma të mëdha si Google, Meta, Microsoft, AWS dhe Apple të fillojnë të kontribuojnë në zhvillimin e rrjeteve të telekomunikacionit të gjeneratës së ardhshme, gjë që kërkon dhjetëra miliarda euro.
Ndoshta, këtu qëndron kompromisi midis dy palëve: ose gjigantët amerikanë të teknologjisë duhet të zbatojnë kuadrin rregullator të BE-së, dhe ofruesit evropianë të telekomunikacionit duhet të kuptojnë se nuk do të ketë “ndihmë” amerikane në drejtim të zhvillimit të rrjeteve të tyre. Sigurisht, fakti që Evropa është prapa në infrastrukturat teknologjike si rrjetet FTTH dhe 5G SA është një çështje shtesë që duhet ta shqetësojë Brukselin në të ardhmen jo shumë të largët.
Së fundmi, deklarata e përbashkët ka edhe referenca të tjera për sektorin e teknologjive dixhitale. Siç është angazhimi i BE-së për të blerë çipa të inteligjencës artificiale me vlerë 40 miliardë dollarë për t’u përdorur në qendrat e të dhënave që po përgatiten. Diçka që do të ndodhte gjithsesi duke pasur parasysh lidershipin teknologjik të kompanive amerikane si NVidia në këtë sektor. Nga ana tjetër, BE është e angazhuar për të parandaluar “rrjedhjen e teknologjisë” në “destinacione shqetësuese”. Diçka që lidhet me zgjidhjet teknologjike që kanë kompanitë evropiane si ASML holandeze, të cilat konsiderohen thelbësore për zhvillimin e infrastrukturës së inteligjencës artificiale dhe më gjerë.
