Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama ka minimizuar shqetësimet perëndimore se Rusia po përgatitet për konflikte të mëtejshme në Evropë dhe ka sugjeruar që Bashkimi Evropian duhet të ketë një plan konkret paqeje për Ukrainën, mes përpjekjeve të Shteteve të Bashkuara për t’i dhënë fund luftës.
Rama, duke folur për Al Jazeera në prag të konferencës së Dialogut Global të Berlinit në fund të muajit të kaluar, tha se do të ishte “plotësisht budallallëk” nga çdo vend të sulmonte anëtarët e BE-së ose NATO-s.
“Rusia nuk do të sulmojë Shqipërinë dhe Rusia nuk do të sulmojë asnjë vend tjetër evropian”, tha ai. “NATO është gati për çdo lloj agresioni. NATO nuk ka askënd dhe asgjë për t’u frikësuar sepse është ushtria më e fortë në botë deri më tani.”
Njëzet e tre nga 27 shtetet anëtare të BE-së janë anëtare të NATO-s. Shqipëria është pjesë e NATO-s dhe ka qenë një vend kandidat për në BE që nga viti 2014.
“BE-ja po provokohet shumë nga Rusia”, tha Rama. “Vendet në kufi me Rusinë po provokohen çdo ditë… BE-ja po mbron veten dhe po mendon të mbrohet më mirë.”
Që nga fillimi i shtatorit, disa vende evropiane, përfshirë Poloninë, Finlandën, Letoninë, Lituaninë, Norvegjinë dhe Rumaninë, kanë fajësuar Rusinë për një seri të dyshuar inkursionesh me dronë. Tensionet u rritën më tej më 19 shtator, kur NATO tha se kishte kapur tre avionë rusë MiG-31 të dyshuar se kishin hyrë në hapësirën ajrore të Estonisë, një pretendim i mohuar nga Moska.
Muajin e kaluar, shefi i inteligjencës së jashtme gjermane, Martin Jager, i paralajmëroi ligjvënësit se për të zgjeruar “sferën e saj të ndikimit më tej në perëndim, në Evropë”, Rusia do të “shmanget nga përballja e drejtpërdrejtë ushtarake me NATO-n nëse është e nevojshme”.
Moska ka hedhur poshtë akuzat se ka dërguar qëllimisht dronë në hapësirën ajrore evropiane, duke fajësuar këto vende për nxitjen e histerisë.
Mungesa e një plani paqeje nga BE-ja “duket shumë e çuditshme”.
Qeveria e Ramës ka qenë e zëshme në kritikat e saj ndaj pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia dhe mbështet sanksionet e BE-së ndaj Moskës.
Por ai i tha Al Jazeera-s: “Fakti që BE-ja nuk ka një plan paqeje më duket shumë i çuditshëm”. Ndërsa Presidenti i SHBA-së Donald Trump përpiqet të sigurojë një armëpushim midis Rusisë dhe Ukrainës, Rama tha se BE-ja duhet të “mendojë për të pasur diplomacinë e vet në veprim për të promovuar vizionin e saj të paqes”.
Ai gjithashtu sugjeroi që zyrtarët e BE-së duhet të “gjejnë një mënyrë për të folur me rusët” për t’i dhënë fund luftës.
Të hënën vonë, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha se nuk kishte parë një plan evropian për t’i dhënë fund luftës, sipas agjencisë së lajmeve Interfax.
Rama pretendoi se Shqipëria, e cila nuk ka raportuar asnjë pamje të droneve ruse, ndjen pak presion pavarësisht inkursioneve të dukshme, pasi vendet e Evropës Lindore që kufizohen me Rusinë janë në gatishmëri të lartë sigurie.
“Unë jam shqiptar,” tha Rama. “Nuk kemi frikë… Nuk ka vend për armiqësi ruse në Shqipëri sepse nuk ka simpati për Rusinë.”
Përpara shkeljeve të dyshuara të hapësirës ajrore, Moska ishte akuzuar prej kohësh për përfshirje në “luftë hibride”, duke përdorur metoda jokonvencionale si sulmet kibernetike ose fushatat e dezinformimit për të krijuar përçarje midis vendeve të BE-së. Inkursionet me dron, thotë blloku, janë pjesë e kësaj taktike.
Ekzistojnë frikëra se lufta e Rusisë mund të përhapet në Ballkanin Perëndimor, i cili përfshin Shqipërinë, Bosnjën dhe Hercegovinën, republikën e vetëshpallur të Kosovës, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Serbinë – vend me tensione të thella.
Më 22 tetor, kur homologu britanik i Ramës, Keir Starmer, priti atë dhe pesë udhëheqësit e tjerë të Ballkanit Perëndimor, kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar e quajti rajonin “kryqëzimi i Evropës – vendi ku vihet në provë siguria e kontinentit tonë”.
Gjashtë kombet janë në nivele të ndryshme negociatash me BE-në në lidhje me anëtarësimin, duke u përpjekur të reformojnë sektorët nga gjyqësori i tyre deri te departamentet e mirëqenies sociale në mënyrë që t’i bashkohen bllokut.
Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, kohët e fundit vlerësoi progresin e bërë nga Mali i Zi dhe Shqipëria.
Në Tiranë më 25 tetor, në një konferencë shtypi përkrah Ramës, ajo tha se Shqipëria është në “rrugën e duhur drejt Bashkimit Evropian”, duke shtuar, “ka pasur një përshpejtim rekord mahnitës dhe të jashtëzakonshëm të shpejtësisë që nga viti 2022”.
Rama u pajtua, duke i thënë Al Jazeera-s se ndjenja e BE-së për hapjen në mikpritjen e vendeve të Ballkanit është përmirësuar që nga fillimi i luftës në Ukrainë./Al Jazeera
