Nën hijen e kërcënimeve ndaj Evropës, Vladimir Putin zhvilloi një takim të gjatë në Kremlin me të dërguarin special të SHBA-ve, Steve Witkoff , dhe këshilltarin dhe dhëndrin e presidentit amerikan, Jared Kushner.
Pamjet e publikuara nga Kremlini tregojnë Putinin dhe dy amerikanët të ulur në një tavolinë të madhe të bardhë, së bashku me Kirill Dmitriev dhe Yuri Ushakov. Sipas agjencisë ruse të lajmeve Tass , Kremlini nuk caktoi një kohëzgjatje specifike për takimin, duke deklaruar se ai do të vazhdonte “për aq kohë sa të jetë e nevojshme”.
Burime presidenciale ruse tregojnë se Putin dhe dy të dërguarit amerikanë do të shqyrtojnë marrëveshjet që dolën nga kontaktet SHBA – Ukrainë për të kërkuar një zgjidhje paqësore.
Sipas Axios, Witkoff dhe Kushner pritet të takohen edhe me Presidentin ukrainas Zelensky të mërkurën – në një qytet evropian të paspecifikuar – dhe ta informojnë atë mbi bisedimet me Putinin, sipas dy burimeve me njohuri për çështjen. Pak para takimit në Kremlin, Putin deklaroi se “Evropa nuk ka një axhendë paqeje” dhe se kërkesat e saj për t’i dhënë fund luftës “nuk janë të pranueshme” për Rusinë.
Ai pohoi se Moska “nuk ka ndërmend të shkojë në luftë me Evropën”, por paralajmëroi se nëse vendet evropiane duan luftë, “Rusia është gati të luftojë tani”. Ai gjithashtu akuzoi evropianët se po përpiqen të bllokojnë iniciativat e administratës Trump për një marrëveshje paqeje.
Në qendër të bisedimeve është propozimi i rishikuar amerikan për Ukrainën. Versioni fillestar, i ashtuquajturi “plani 28-pikësh”, provokoi një kundërshtim të fortë në Kiev dhe në kryeqytetet evropiane, sepse favorizonte kërkesat kryesore të Moskës për NATO-n, kontrollin rus të pjesës më të madhe të territorit ukrainas dhe kufizimet mbi forcat e armatosura ukrainase.
Pas reagimeve, SHBA-të dhe Ukraina njoftuan se kishin arritur një kuadër “të përditësuar dhe të përmirësuar”, me më pak pika, përmbajtja e të cilit nuk është bërë plotësisht publike.
Nga Dublini, Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se Ukraina dhe Shtetet e Bashkuara kanë punuar mbi planin origjinal amerikan të paqes dhe kanë dalë me një plan 20-pikësh. Siç shpjegoi ai, propozimi fillestar u diferencua në bisedimet e Gjenevës dhe u “finalizua” gjatë bisedimeve të fundjavës së kaluar në Florida.
“Disa gjëra ende duhen zgjidhur”, tha ai, duke e quajtur gjendjen aktuale të bisedimeve “një nga momentet më sfiduese, por edhe shpresëdhënëse në të njëjtën kohë” për paqen në Ukrainë. “Tani më shumë se kurrë ka një shans për t’i dhënë fund kësaj lufte”, theksoi ai.
Nga ana e tij, Putin tha se diskutimet nuk kanë të bëjnë ende me një draft marrëveshjeje përfundimtare , por me një sërë propozimesh që “mund të formojnë bazën” për një marrëveshje të ardhshme.
Në të njëjtën kohë, ai përsërit se Rusia është e gatshme të diskutojë paqen, por nëse Ukraina i refuzon propozimet, forcat ruse “do të përparojnë dhe do të pushtojnë më shumë territore”.
Roli i Witkoff dhe Kushner
Steve Witkoff, një zhvillues pasurish të paluajtshme dhe aleat i ngushtë i Donald Trump, është shfaqur si një figurë qendrore në linjën amerikane ndaj Rusisë. Ai ka udhëtuar në Moskë disa herë në muajt e fundit, ndërsa është kritikuar për faktin se duket se i jep përparësi kërkesave ruse pa e vizituar Kievin me të njëjtën frekuencë.
Përpara se të mbërrinte në Kremlin, Witkoff pati kontakte me Zelenskyn, kreun e ri të negociatave ukrainase, Rustam Umerov , dhe udhëheqësit evropianë.
Jared Kushner, një figurë qendrore në mandatin e parë të Trump, tani është i përfshirë në nisma diplomatike si këshilltar i jashtëm. Në kryeqytetin rus, ai u filmua duke vizituar qendrën e Moskës dhe Sheshin e Kuq me Dmitriev dhe Ëitkoff, në një veprim që Moska po e shfrytëzon për komunikimet e saj.
“Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën”
Zelensky tha se Ukraina po pret rezultatet e takimit në Kremlin, por përsëriti se “nuk ka zgjidhje të thjeshta” dhe se “asgjë nuk duhet të vendoset për Ukrainën pa Ukrainën”.
Ai tha se çështjet më të vështira në negociata kanë të bëjnë me marrëveshjet territoriale, përdorimin e aseteve të ngrira ruse dhe garancitë e sigurisë nga SHBA-të dhe Evropa. Duke folur në Parlamentin irlandez, ai bëri thirrje për mbështetje të vazhdueshme për Ukrainën dhe theksoi se nuk duhet të ketë “amnezi” në lidhje me përgjegjësinë e Rusisë për pushtimin. Ai theksoi se rusët përgjegjës për krime lufte nuk duhet të jenë në gjendje të udhëtojnë lirisht “sikur të mos kenë bërë asgjë”.
Trump: Nuk është një detyrë e lehtë
Nga ana e tij, Donald Trump, në mbledhjen e kabinetit në Shtëpinë e Bardhë, u kufizua duke deklaruar se SHBA-të po “përpiqen ta zgjidhin” luftën dhe se konflikti “nuk është një situatë e lehtë” për t’u zgjidhur.
Ai përsëriti kritikat e tij ndaj administratës së mëparshme amerikane, duke thënë se ndihma ekonomike dhe ushtarake për Ukrainën po shpërndahej si “karamele”, dhe argumentoi se SHBA-të nuk janë më të përfshira financiarisht në të njëjtën mënyrë, pasi pajisjet fillimisht u shiten aleatëve të NATO-s dhe më pas transferohen në Kiev.
Kjo u pasua nga deklarata e Zelensky-t se ai ishte i shqetësuar se Shtetet e Bashkuara mund të tërhiqeshin nga procesi i paqes për shkak të luftës. Kur u pyet nëse kishte frikë se Uashingtoni mund të humbiste interesin, ai u përgjigj: “Po, kam frikë. Nëse ndonjë nga aleatët tanë lodhet, kam frikë.” Ai vuri në dukje se qëllimi i Moskës është pikërisht ky: “Qëllimi i Rusisë është të tërheqë interesin e Amerikës nga kjo situatë.”
Rubio: Trump po përpiqet t’i japë fund luftës
Gjatë një takimi të gjatë të kabinetit në Shtëpinë e Bardhë, Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, tha se Trump mbetet personalisht i përfshirë në përpjekjet për paqe në Ukrainë.
Në deklaratën e tij, e cila kishte një ton të fortë lavdërimi për presidentin amerikan, ai tha se “presidenti po përpiqet t’i japë fund luftës në Ukrainë, pavarësisht faktit se ka një milion gjëra për të bërë”.
Ai theksoi se edhe në kohën e takimit, i dërguari special Steve Ëitkoff është në Moskë “duke u përpjekur të gjejë një mënyrë për t’i dhënë fund luftës”.
Plani origjinal amerikan përfshinte 28 pika. Propozimi shkaktoi pakënaqësi në Kiev dhe në kryeqytetet evropiane, të cilat u përpoqën ta modifikonin atë në mënyrë të konsiderueshme.
Më 23 nëntor, SHBA-të dhe Ukraina zhvilluan konsultime në Gjenevë. Trump më vonë deklaroi se plani origjinal i SHBA-së ishte rishikuar duke marrë parasysh qëndrimet e Moskës dhe Kievit, me vetëm disa çështje të diskutueshme që kishin mbetur.
Ai përmendi gjithashtu se numri i pikave ishte i kufizuar në 22. Më 30 nëntor, në Florida, përfaqësuesit e SHBA-së dhe Ukrainës diskutuan mënyrat për t’i dhënë fund konfliktit, marrëveshjet afatgjata në sektorët ekonomikë dhe të sigurisë, perspektivat për mbajtjen e zgjedhjeve në Ukrainë dhe çështjen territoriale.
Kremlini thotë se Uashingtoni po e mban Moskën të informuar rreth progresit të bisedimeve në mënyrë që pala ruse të ketë informacion të përditësuar në kohën e takimit.
Sipas njoftimeve ruse, ajo që ekziston deri më tani nuk është një draft marrëveshjeje, por një “skicë” dhe një “grup pyetjesh”. Putin tha se “kjo mund të jetë baza për marrëveshjet e ardhshme”, por shtoi se ishte shumë herët për të folur për versionet përfundimtare.
