Operacionet e përsëritura të SHBA-së që synojnë anijet që transportojnë naftë venezueliane kërcënojnë të mbytin ekonominë e vendit, ndërkohë që nxisin retorikën e qeverisë: Donald Trump po kërkon të rrëzojë Nicolas Maduron me qëllim që pasuria e vendit latino-amerikan të vihet nën kontrollin amerikan.
SHBA-të kanë vendosur një flotë anijesh luftarake dhe nëndetësesh, si dhe lloje të ndryshme avionësh ushtarakë në Karaibe, në një operacion që, sipas tyre, synon luftimin e trafikut të drogës. Por tani ai përfshin edhe sekuestrimin ushtarak të anijeve cisternë të naftës.
Presidenti amerikan Trump ka përsëritur kohët e fundit se ditët e homologut të Maduros janë “të numëruara” dhe se ai “nuk e përjashton” luftën midis dy vendeve.
Maduro “e di saktësisht se çfarë dua unë. Ai e di më mirë se kushdo”, tha republikani për NBC News.
Por çfarë dëshiron saktësisht ai?
Nga vitet 1920 deri në shtetëzimin e saj në vitin 1976, ishin Shtetet e Bashkuara ato që shfrytëzonin naftën e Venezuelës . Shumë rafineri amerikane u ndërtuan për të qenë në gjendje të përpunonin naftën bruto të nxjerrë nga nëntoka e vendit.
Chevron tani është e vetmja kompani amerikane që lejohet të furnizojë tregun amerikan me naftë venezueliane, duke pasur parasysh embargon e vendosur nga vetë zoti Trump gjatë mandatit të tij të parë, në vitin 2019.
Kjo është një sasi prej pak më shumë se 200,000 fuçi në ditë, shpjegoi një burim në sektor për AFP-në, e cila transportohet në cisterna që nuk i nënshtrohen sanksioneve të SHBA-së dhe për këtë arsye, të paktën në teori, janë të mbrojtura nga operacionet ushtarake amerikane.
Cisterna e parë e madhe që u sekuestrua, më 10 dhjetor, Skipper, u dërgua në një port amerikan dhe ngarkesa e saj u sekuestrua. Ajo mbante 1.9 milion fuçi naftë bruto, sipas zotit Maduro, i cili denoncoi “piraterinë” e SHBA-së ndaj saj. Fati i të dytës, Centuries, është i paqartë. Dje, Roja Bregdetare e SHBA-së po “ndiqte” një anije të tretë, sipas një burimi të AFP-së në administratën Trump, i cili konfirmoi informacionin nga shtypi amerikan.
Trump urdhëroi “bllokadë të plotë” të anijeve “të sanksionuara”, që do të thotë ato që janë përfshirë në listën e zezë të Departamentit të Thesarit sipas sanksioneve dhe embargove. Megjithatë, analistët theksojnë se masa është formuluar shumë paqartë dhe për këtë arsye mund të interpretohet si prekëse e çdo anijeje që transporton naftë të papërpunuar nga Venezuela, me përjashtim të vetëm të atyre që i përkasin Chevron.
Sipas ekspertëve, cisterna e dytë e sekuestruar nuk ishte në listën e zezë të SHBA-së. Anija që u “ndoq” dje u emërua nga kompania e specializuar TankerTrackers si Bella 1, e cila i është nënshtruar sanksioneve të SHBA-së që nga viti 2024 për shkak të lidhjeve të saj të dyshuara me Iranin dhe Hezbollahun.
Për momentin, kjo politikë nuk zbatohet në mënyrë strikte, disa cisterna kanë kaluar pa pengesa. Por kjo rrezikon të rrisë çmimet e transportit ujor ose të largojë kompanitë e transportit detar, tha Juan Sambo, një konsulent dhe ish-president i kompanisë shtetërore të naftës të Venezuelës PdVSA.
Nga prodhimi i saj total prej rreth një milion fuçi në ditë, Venezuela eksporton rreth 500,000 fuçi në tregun e zi, kryesisht në Azi. PdVSA këmbëngul se eksportet po vazhdojnë pa probleme.
“Nëse ka një bllokadë të vërtetë, prodhimi do të ndalet shumë shpejt, si kur pati greva e madhe në vitin 2002”, tha një burim në sektor për AFP-në, duke iu referuar protestave kundër presidentit të atëhershëm Hugo Chavez, i cili ka vdekur që atëherë.
Këshilli i Sigurimit është planifikuar të diskutojë krizën në një takim të martën. Presioni i SHBA-së mbi Presidentin Maduro filloi të përshkallëzohej në nëntor dhe arriti një nivel tjetër në fillim të shtatorit: që atëherë, forcat e armatosura të SHBA-së kanë bombarduar dhjetëra anije që thonë se transportonin drogë. Uashingtoni gjithashtu akuzon zotin Maduro se është personalisht kreu i një rrjeti trafikimi droge, se është udhëheqës i një karteli.
Të paktën 104 persona janë vrarë në bombardimet e motoskafeve në Karaibe dhe Paqësor.
Për Carlos Mendoza Potella , një profesor i specializuar në ekonominë e naftës, Donald Trump dëshiron që Uashingtoni ta “mbajë” kontinentin amerikan nën kontrollin e tij.
Çështja nuk është “vetëm nafta”, por “ndarja e botës” me Kinën dhe Rusinë, shtoi ai.
Krizë ekonomike në prag?
Bllokada paralajmëron probleme edhe më serioze për ekonominë tashmë në vështirësi të Venezuelës, vendi pritej ta mbyllte vitin me hiperinflacion.
Disa në Venezuelë vazhdojnë të flasin për përforcimin ushtarak të urdhëruar nga Presidenti i SHBA-së Trump, por me zë të ulët: ata shqetësohen se do të përfundojnë në burg.
Disa shpresojnë për një ndërhyrje të vërtetë amerikane, duke i dhënë fund 26 viteve të sundimit Çavist. Të tjerë kanë frikë nga izolimi i vendit, ose se Venezuela do të rijetojë orët e errëta të viteve 2017-2018.
Sambo vlerëson se eksportet mund të bien deri në 45% në katër muajt e ardhshëm.
“Të ardhurat neto mujore të Venezuelës në mars dhe prill mund të jenë shumë të ulëta,” shtoi ai.
Rezervat valutore nuk do të kalojnë “një të tretën e asaj që ishin”, do të ketë “pasoja në importet e produkteve jo të naftës”, “zhvlerësimi i bolivarit” do të përshpejtohet dhe jeta do të bëhet “jashtëzakonisht më e shtrenjtë”, paralajmëroi ai.
