Rrjeti publik gjerman ZDF i ka kushtuar një reportazh nisjes së negociatave të Shqipërisë me Bashkimin Europian. Në artikullin e ZDF-së, Shqipëria ka bërë një hap të vogël drejt BE, por thekson se korrupsioni mbetet një problem shumë serioz. Sipas reportazhit shumëkush në Shqipëri po fajëson kryeministrin Edi Rama për këtë gjë. Gjithashtu në reportazh thuhet se shumë të rinj po e braktisin vendin e tyre.
Artikulli i Plotë:
Ismet Shuhu ndihet si në shtëpinë e tij në kuzhinën e restorantit të tij në Tiranë. Mes bukës, burekut dhe bakllavasë, ai flet për krenarinë e tij për zhvillimin e Shqipërisë.
“Ne nuk jemi më një varfëri”, Sytë e kuzhinierit 35-vjeçar u ndezën teksa tha këtë. Pas qëndrimeve të gjata jashtë vendit, ai ka ndërtuar një jetë përsëri në vendlindje. Ai e ktheu një kazermë të vjetër në një restorant të lulëzuar. Shqipëria është gati të ndryshojë, thotë Ismet. Kjo është arsyeja pse ne jemi në një rrugë shumë të mirë drejt BE-së.
Korrupsioni mbetet një problem serioz
Shqipëria ka dhjetë vjet që ndjek këtë rrugë. Por fillimi i negociatave të pranimit u vonua për shkak të vetos nga shtetet anëtare të veçanta. Negociatat u hapën zyrtarisht në korrik 2022 – por sipas ekspertëve, ato do të zgjasin me vite. Përpara samitit të BE-së me gjashtë shtete të Ballkanit Perëndimor këtë të mërkurë, Shqipëria të paktën bëri një përparim të vogël – BE dhe Shqipëria hapën dy nga gjithsej 35 kapitujt e negociatave për marrëdhëniet e jashtme dhe politikën e sigurisë dhe mbrojtjes.
Por vendi i Ballkanit Perëndimor ende duhet të kapërcejë pengesa të mëdha: veçanërisht në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar. Një komision i posaçëm ka punuar për katër vjet për të hetuar krimet në nivelin më të lartë të qeverisë. Pavarësisht akuzave kundër ministrave dhe zyrtarëve, raporti i Komisionit të BE-së nga viti 2023 konfirmon se korrupsioni mbetet një problem serioz. Eksperti i Evropës Juglindore Vedran Džihić nga Universiteti i Vjenës gjithashtu e përmbledh kështu:
Korrupsioni është kanceri i shoqërisë shqiptare.
Kryeministri Edi Rama: Dritë-hije
Shumë fajësojnë Edi Ramën, kreu i qeverisë shqiptare është shumë i diskutueshëm. Ai qëndron për të dyja: prosperitetin ekonomik dhe korrupsionin. Gjatë mandatit të tij, turizmi filloi të rritet në destinacionin e sapo zbuluar të pushimeve. Një rreze shprese për një vend që vuan nga nivelet e larta të papunësisë dhe një eksod i popullsisë së re.
Në të njëjtën kohë, opozita dhe aktivistët e akuzojnë atë se e ka kthyer vendin në një autokraci për njëmbëdhjetë vjet. Zemërimi i tyre lëshohet rregullisht në mbledhjet e qeverisë ose në protesta, ku ndonjëherë hidhen kokteje molotov. Në Shqipëri ka ndarje të thella mes qeverisë dhe opozitës, thotë Džihić. Megjithatë, aftësia e dy palëve për t’u përfshirë në dialog luan një rol vendimtar në rrugën e vendit drejt BE-së.
Pranimi i Shqipërisë do të ishte një hap i rëndësishëm për BE-në
Edhe nëse opinionet për Edi Ramën kanë qenë të ndryshme në Shqipëri, gjërat janë ndryshe në Bruksel, thotë eksperti i Evropës Juglindore Džihić. Shefi i qeverisë aktualisht po ecën mirë në sytë e BE-së, sepse “na duhen shembuj suksesi në fushën e zgjerimit të BE-së”. Dhe Shqipëria konsiderohet aktualisht një nga shtetet që mund ta arrijë këtë më shpejt.
Pranimi i Shqipërisë do të ishte një hap i rëndësishëm për BE-në. Në Ballkanin Perëndimor, Evropa po konkurron me lojtarë të tjerë gjeopolitikë. Si Rusia ashtu edhe Kina po përpiqen të zgjerojnë ndikimin e tyre. Ndërsa Kina po rrit fuqinë e saj ekonomike, për shembull përmes investimeve në Serbi, Rusia po luan më shumë si një “faktor përçarës”, tha Džihić. Kremlini po përpiqet të destabilizojë rajonin përmes dezinformimit. Për Bashkimin Evropian, forcimi i këtyre dy shteteve është një arsye për të rritur ndikimin e vet në rajon. Kryeministri pro-evropian Rama mbetet një partner i dëshiruar negociator.
Shumë të rinj shqiptarë shkojnë jashtë vendit për të punuar
Vendi gjithashtu vazhdon të luftojë me mungesën në rritje të fuqisë punëtore pasi shumë të rinj shqiptarë largohen nga atdheu i tyre, më shumë se 800,000 në 10 deri në 15 vitet e fundit. Kompanitë duhet të tërheqin punëtorë nga Azia ose Afrika, veçanërisht për sektorin e turizmit në zhvillim. Shqipëria, me një pagë mesatare për orë prej 2.50 euro në orë, është shumë larg standardeve të BE-së.
Kjo është edhe arsyeja pse shumë shqiptarë shpresojnë për kohë më të mira si anëtare të BE-së. Më shumë se 70 për qind e popullsisë aktualisht është në favor të anëtarësimit në BE, tha Džihić. Njëri prej tyre është operatori i restorantit Ismet. Ai hoqi dorë nga një punë e paguar mirë në Angli, thotë ai, teksa rrëshqit thikën në një bukë me kore, sepse sheh një të ardhme për atdheun e tij. Ai është krenar që kaq shumë të ftuar tani po vijnë në vendin e tij.
Sot nuk dëshiron më të emigrojë. Dhe ai beson se gjithnjë e më shumë njerëz duan të qëndrojnë. Për një arsye të thjeshtë: Shqipëria po bëhet çdo ditë e më e bukur.
