Uashingtoni i ka bërë të ditur Presidentit Volodymyr Zelenskiy se Ukraina duhet të pranojë një plan të hartuar nga SHBA-të për t’i dhënë fund luftës me Rusinë. Drafti propozon që Kievi të heqë dorë nga pjesë të territorit dhe disa lloje armësh, i thanë Reuters këtë të mërkurë dy persona të njohur me çështjen.
Burimet, të cilat kërkuan të mos identifikoheshin për shkak të ndjeshmërisë së çështjes, thanë se propozimet përfshinin, ndër të tjera, uljen e madhësisë së forcave të armatosura të Ukrainës. Uashingtoni dëshiron që Kievi të pranojë pikat kryesore, thanë ata.
Sipas këtij plani, Shtetet e Bashkuara dhe vendet e tjera do ta njihnin Krimenë dhe Donbasin si territore legjitime ruse, ndërsa Kievi nuk do të ishte i detyruar ta bënte këtë.
Plani amerikan me 28 pika parasheh që Moska të fitonte kontroll të plotë “de facto” të Luhanskut dhe Donetskut (të njohur së bashku si Donbas). Pavarësisht se do të jetë nën kontrollin rus, zona e Donbasit nga e cila Ukraina do të tërhiqej dhe do të konsiderohej një zonë e çmilitarizuar, pa mundësi që Rusia të staciononte trupa atje.
Në dy rajone të tjera të shkatërruara nga lufta, Kherson dhe Zaporizhzhia, linjat aktuale të kontrollit do të ishin kryesisht të ngrira, me Rusinë që do të kthente disa territore, në varësi të negociatave.
Një plan i tillë do të paraqiste një problem të madh për Kievin, teksa po përballet me humbje të mëtejshme territoriale në Ukrainën lindore dhe me Zelenskin që në këtë moment është përpara edhe një skandali korrupsioni pasi të mërkurën parlamenti shkarkoi ministrat e energjisë dhe të drejtësisë.
Shtëpia e Bardhë refuzoi të komentonte për këtë çështje. Departamenti i Shtetit i SHBA-së nuk dha asnjë koment të menjëhershëm.
Një zyrtar i lartë ukrainas i tha më parë Reuters se Kievi kishte marrë “sinjale” në lidhje me një sërë propozimesh të SHBA-së për t’i dhënë fund luftës, pas bisedimeve që Uashingtoni ka bërë me Rusinë. Ukraina nuk ka pasur asnjë rol në përgatitjen e propozimeve, tha burimi.
Zelenskiy, i cili të mërkurën zhvilloi bisedime në Turqi me Presidentin Tayyip Erdogan, do të takohet me zyrtarë të Ushtrisë Amerikane në Kiev të enjten.
Shenjat e një shtyse të re nga administrata e Presidentit të SHBA-së Donald Trump për t’i dhënë fund luftës shkaktuan rritjen më të madhe të çmimeve të obligacioneve qeveritare të Ukrainës të mërkurën.
Nuk janë zhvilluar bisedime ballë për ballë midis Kievit dhe Moskës që nga një takim në Stamboll në korrik dhe forcat ruse kanë vazhduar luftën gati 4-vjeçare, duke vrarë 25 persona me sulme ajrore vetëm gjatë natës së kaluar.
Asnjë ndryshim në qëndrimin e Rusisë
Përpjekjet për të ringjallur negociatat e paqes duket se po fitojnë vrull, megjithëse Moska nuk ka treguar shenja të ndryshimit të kushteve të saj për t’i dhënë fund luftës.
Presidenti rus Vladimir Putin ka kërkuar prej kohësh që Kievi të heqë dorë nga planet për t’u bashkuar me aleancën ushtarake të NATO-s të udhëhequr nga SHBA-të dhe të tërheqë trupat e saj nga 4 provinca që Moska i pretendon si pjesë të Rusisë. Moska nuk ka dhënë asnjë shenjë se ka hequr dorë nga ndonjë nga këto kërkesa dhe Ukraina thotë se nuk do t’i pranojë ato.
Forcat ruse kontrollojnë rreth 19% të territorit ukrainas dhe po përparojnë, ndërsa kryejnë sulme të shpeshta ndaj infrastrukturës energjetike ukrainase ndërsa dimri po afrohet.
Zelenskiy tha të martën se po përgatitej të “ringjallte negociatat” dhe të diskutonte me Erdoganin se si të sillte një “paqe të drejtë” në Ukrainë. “Të bëjmë gjithçka që është e mundur për ta afruar fundin e luftës është përparësia kryesore e Ukrainës”, – tha ai.
Turqia, një anëtare e NATO-s që ka mbetur e afërt si me Kievin ashtu edhe me Moskën, priti një raund fillestar bisedimesh paqeje në javët e para të luftës në vitin 2022, të vetmet bisedime që kur Trump nisi një përpjekje të re për t’u dhënë fund luftimeve.
Kremlini tha se përfaqësuesit rusë nuk do të përfshiheshin në bisedimet e së mërkurës në Ankara, por se Putin ishte i hapur për biseda me SHBA-në dhe Turqinë në lidhje me rezultatet e diskutimeve.
Tokë në shkëmbim të garancive të sigurisë?
Duke cituar një zyrtar amerikan me njohuri të drejtpërdrejta për çështjen, agjencia “Axios” raportoi se plani i ri i SHBA-së parashikonte që Ukraina t’i jepte Moskës një pjesë të territoreve lindore që aktualisht nuk i kontrollon, në këmbim të një garancie sigurie nga SHBA-ja për Kievin dhe Evropën kundër një agresioni rus.
Një diplomat evropian, duke komentuar mbi propozimet e supozuara të reja të SHBA-së, tha se ato mund të jenë një tjetër përpjekje nga administrata Trump “për ta shtyrë Kievin në një cep”, por shtoi se nuk mund të ketë zgjidhje që nuk merr në konsideratë qëndrimin e Ukrainës ose atë të aleatëve evropianë të Uashingtonit.
Një diplomat tjetër evropian tha se sugjerimi që Ukraina të shkurtojë ushtrinë e saj dukej si një kërkesë ruse dhe jo si një propozim serioz.
Një delegacion amerikan i udhëhequr nga Sekretari i Ushtrisë Dan Driscoll është në Kiev në një “mision faktmbledhës”, tha ambasada amerikane në Kiev. Shefi i Shtabit të Ushtrisë, Gjenerali Randy George, është gjithashtu pjesë e delegacionit dhe ai dhe Driscoll do të takohen me Zelenskiy të enjten, i tha Reuters një person i njohur me çështjen.
