Samiti i parë ndërqeveritar Itali-Shqipëri i mbajtur në Villa Doria Pamphilj, në Romë, theksoi edhe një herë marrëdhëniet gjithnjë e më të ngushta mes dy shteteve dhe marrëdhënien personale (dhe politike) mes kryeministres Giorgia Meloni dhe Edi Ramës (lexo këtu). Kryeministri shqiptar shkoi deri aty sa të thoshte se Italia dhe Shqipëria janë një “shtet i vetëm”.
Disa ditë më vonë, në një intervistë për Corriere della Sera, Rama flet për rolin e Shqipërisë si partnere e besueshme e Italisë, për qendrat e pritjes së migrantëve në veri të vendit, për sfidat e integrimit në BE dhe për pozicionin e Shqipërisë në raport me krizën në Ukrainë. Ai nuk ngurron të vlerësojë mbështetjen e Italisë si “zëri më i fortë i Shqipërisë në Bruksel” dhe të theksojë borxhin moral që shqiptarët ndjejnë ndaj vendit fqinj.
Zoti kryeministër, në çfarë konteksti të marrëdhënieve Shqipëri-Itali vendoset ky takim mes dy qeverive në Romë?
“Ky samit është një zhvillim historik në marrëdhëniet strategjike mes Shqipërisë dhe Italisë. Ai hap perspektiva të reja bashkëpunimi në sektorë kyç me interes të përbashkët si energjia, mbrojtja apo siguria kufitare, si dhe në planin gjeopolitik, pa dyshim.”
Është folur shumë për qendrat italiane për emigrantët të ndërtuara në veri të Shqipërisë: në ç’fazë janë këto struktura?
“Nuk kam asgjë për të shtuar përtej asaj që ka shpjeguar shumë mirë kryeministrja juaj.”
(“Jo të gjithë e kanë kuptuar vlefshmërinë e modelit” të protokollit për migrantët, tha Meloni në konferencën e përbashkët për shtyp, “shumë kanë punuar për ta frenuar apo bllokuar, por ne jemi të vendosur të ecim përpara.”)
Zoti kryeministër, më lejoni të këmbëngul: këto qendra funksionojnë apo modeli i tyre duhet rishikuar?
“Pakti i ri evropian për emigracionin do të na tregojë se si do të evoluojnë këto qendra. Dhe grupi i vendeve të përfshira është i konsiderueshëm.”
Ka pasur shumë akuza për menaxhimin e këtyre qendrave në Shqipëri, veçanërisht për shpenzimet e mëdha për të menaxhuar pak emigrantë. Pa përmendur çështjet ligjore. Si përgjigjeni?
“Akuzat janë bërë pjesë e pandashme e jetës sonë, që përmbytet çdo ditë nga balta e pafundme e rrjeteve sociale, ndërsa shpejtësia marramendëse e informacionit e bën gjithnjë e më të vështirë të kuptosh të vërtetën, pasi këmbët e gënjeshtrave janë bërë edhe më të shpejta për të përshkuar botën. Shqipëria nuk ka investuar asnjë euro në këtë projekt, kështu që të paktën në këtë rast nuk mund të akuzohemi si zakonisht.”
Cilat janë dosjet që dy vendet po trajtojnë së bashku këto muaj?
“Anëtarësimi evropian i Shqipërisë në kuadër të asaj që, me të drejtë, kryeministrja Meloni e quan ‘ribashkimi evropian’, projektet e përbashkëta infrastrukturore, energjetike dhe ushtarake, dhe natyrisht fronti i përbashkët kundër trafikut dhe emigracionit të paligjshëm.”
Anëtarësimi i vendit tuaj në Bashkimin Evropian ende nuk është konkretizuar: sa larg jemi?
“Shqipëria ndodhet në një moment vendimtar. Këto ditë po hapim kapitullin përfundimtar të negociatave të anëtarësimit dhe synojmë t’i mbyllim ato deri në vitin 2027.”
Çfarë roli prisni që të luajë Roma për Shqipërinë në këtë proces?
“Italia është avokatja tradicionale e Shqipërisë në BE. Është zëri ynë më i fortë në Bruksel. Vendi im nuk do të mundet kurrë t’ia shpërblejë Italisë borxhin e madh moral për gjithçka ka bërë për ne. Shqiptarët nuk do ta harrojnë kurrë atë borxh.”
Italia ka kaluar vite ku, në nivel evropian, nuk është ndjerë shumë e përfaqësuar, për shkak të paqëndrueshmërisë politike. Sot, cili është roli i Italisë në Bruksel?
“Giorgia Meloni e ka çuar përfaqësimin e Italisë në një nivel tjetër në arenën ndërkombëtare, dhe kjo tashmë është një opinion i përhapur globalisht. Të gjithë duan të dinë se çfarë mendon kryeministrja italiane për çdo çështje që shqetëson komunitetin ndërkombëtar.”
Me Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë dhe aleancën strategjike Rusi-Kinë-Indi, BE-ja duket e lënë mënjanë.
“Po, është e vërtetë. Por në një farë mënyre këto zhvillime përfaqësojnë një mundësi të madhe për zgjimin e Bashkimit Evropian.”
Dosja e Ukrainës mbetet e hapur. A ka ardhur momenti që Kievi t’i dorëzojë territoret Rusisë, siç kërkojnë disa, apo integriteti është parakusht për çdo negociatë?
“Shqipëria e mbështet plotësisht integritetin territorial të Ukrainës dhe asnjë zgjidhje që cenon kufijtë e saj sovranë nuk mund të pranohet si përfundimtare. Por njëkohësisht është vërtet shqetësuese që Evropa ende nuk ka një plan të vetin për paqen. Dhe shpresoj shumë që të mos vijë me vonesë, aq sa vetë fundi i luftës.”
Intervistë për Corriere della Sera
