Konflikti në Sudan vazhdon të shkaktojë viktima ndërsa shtohen akuzat kundër Emirateve të Bashkuara Arabe. Në qendër, emri i Sheikh Mansour, zv/president i Abu Dhabi e pronar i Manchester City. Ndërkohë, bota e futbollit… hesht. Ndërsa Premier League po përjeton një nga periudhat e saj më të ndritura, Sudani po kalon një tragjedi që pak duan ta shohin. Që nga viti 2023, vendi është shkatërruar nga një luftë midis ushtrisë së rregullt (SAF) dhe milicisë Rapid Support Forces (RSF), e lindur nga mbetjet e Janjaweed, autorët e mizorive në Darfur njëzet vjet më parë.
Sipas Amnesty International dhe Human Rights Watch, RSF ka kryer ekzekutime masive, përdhunime sistematike dhe sulme kundër komuniteteve etnike si Masalitët. Kombet e Bashkuara flasin hapur për krime lufte dhe për një “gjenocid në zhvillim” në rajonin e Darfurit. Në El Fasher, kryeqyteti i Darfurit të Veriut, lagje të tëra janë shkatërruar, ndërsa dëshmitë e civilëve përshkruajnë dhunë në shkallë të gjerë.
Akuzat ndaj Emirateve të Bashkuara Arabe
Në një hetim të publikuar nga gazeta angleze The Guardian në nëntor 2025 dhe në një raport të Amnesty International të po atij viti, Emiratet e Bashkuara Arabe akuzohen se kanë furnizuar, drejtpërdrejt ose tërthorazi, me armë dhe mbështetje logjistike milicinë RSF, duke shkelur embargon e OKB-së mbi furnizimet ushtarake për Sudanin.
Amnesty ka identifikuar në terren pjesë dronësh dhe municione të prodhimit kinez që kanë kaluar përmes Emirateve. Edhe Brookings Institution dhe PBS NewsHour kanë raportuar se EBA konsiderohen nga vëzhgues dhe qeveri si një “fuqi ndikimi” në konflikt, me lidhje me rrugët tregtare që furnizojnë milicinë.
Megjithatë, Abu Dhabi mohon çdo përfshirje ushtarake: deklaron se mbështet vetëm misione humanitare në Afrikë. Në maj 2025, Sudani e çoi çështjen në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, duke akuzuar Emiratet për “bashkëpërgjegjësi në gjenocid”. Gjykata e hodhi poshtë kërkesën për çështje juridiksioni, pa u shprehur për thelbin, por depozitimi i provave mbetet pjesë e dosjes ndërkombëtare.
Sheikh Mansour, pushtet dhe imazh
Sheikh Mansour bin Zayed Al Nahyan është një nga figurat më të fuqishme të Gjirit. Zëvendëspresident i Emirateve, anëtar i familjes mbretërore të Abu Dhabit dhe, mbi të gjitha, pronar i Manchester City që nga viti 2008 përmes Abu Dhabi United Group. Nën drejtimin e tij, klubi është shndërruar në një gjigant global: trofe, sponsorë ndërkombëtarë, një perandori futbolli e shtrirë në pesë kontinente përmes City Football Group.
Por i njëjti model që e ka çuar Manchester City në majat e futbollit botëror shihet nga shumë njerëz si shembulli më i qartë i soft power-it: një strategji për të projektuar një imazh modern dhe progresist të Abu Dhabit, duke larguar vëmendjen nga politikat autoritare dhe konfliktet ku vendi është i përfshirë.
Siç shkruan The Guardian në artikullin “Silence over Sudan: why do Manchester City’s owners get away with so much?”, suksesi sportiv rrezikon të bëhet “një mburojë morale pas së cilës fshihet realiteti i pushtetit”.
Sportwashing: gjeopolitika e re e futbollit
Termi “sportwashing” — përdorimi i sportit për të përmirësuar imazhin e qeverive ose kompanive të akuzuara për shkelje të të drejtave të njeriut — nuk është i ri. Por rasti i Manchester City përfaqëson, sipas shumë analistëve, shembullin e tij më të plotë: klubi nuk është vetëm një skuadër, por fytyra ndërkombëtare e një shteti.
Sipas organizatës Darfur Union UK, që bashkon diasporën sudaneze në Britaninë e Madhe, “suksesi i City është ndërtuar mbi fshehjen e të vërtetave të pakëndshme”. Grupi kërkon që Premier League të vendosë kritere etike në proceset e vlerësimit të pronësisë, për të shmangur që qeveri të përfshira në konflikte ose në shkelje të të drejtave të njeriut të zotërojnë klube angleze.
Heshtja e futbollit
Pavarësisht hetimeve dhe fushatave, bota e futbollit vazhdon të heshtë. Premier League nuk komenton çështje politike; UEFA shmang deklaratat për pronësi shtetërore. Sponsorët, deri më tani, nuk kanë treguar asnjë synim për të marrë qëndrim.
Vetëm disa grupe tifozësh — si City Fans for Justice — dhe aktivistë britanikë kanë kërkuar më shumë transparencë mbi fondet që vijnë nga Emiratet. “Premier League — shkruan The Guardian — ka krijuar një ekosistem ku paratë vlejnë më shumë se koherenca morale”. Dhe ndërsa Manchester City vazhdon të ngrejë trofe, Darfuri vazhdon të digjet në heshtje.
Përtej sportit: një çështje morale
Akuzat ndaj Emirateve të Bashkuara Arabe, për momentin, nuk përkthehen në përgjegjësi penale personale për Sheikh Mansour. Asnjë gjykatë nuk e ka akuzuar apo dënuar ndonjëherë. Por çështja, siç theksojnë shumë vëzhgues, nuk qëndron te faji individual, por te përgjegjësia kolektive e një sistemi që ndërthur biznesin, politikën dhe sportin global.
Futbolli, që lëviz miliarda dhe ndikon kultura, a mund të konsiderohet vërtet “apolitik”? Etika sportive, shpjegojnë analistë të Brookings Institution, nuk mund të injorojë lidhjet midis pronësive shtetërore, konflikteve të armatosura dhe shkeljeve të të drejtave të njeriut.
Ndeshja që askush nuk do ta luajë
Gjenocidi në Sudan nuk është temë faqesh të para në botën e futbollit. Por provat gjithnjë e më të shumta mbi përfshirjen e Emirateve të Bashkuara Arabe dhe roli i figurave të tilla si Sheikh Mansour imponojnë një reflektim më të thellë.
Futbolli modern nuk mund të vazhdojë të ndahet midis triumfeve sportive dhe tragjedive të injoruara. Pas dritave të Etihad Stadium, suksesi i Manchester City tregon një histori më komplekse: atë të një sporti që është bërë pjesë e diplomacisë globale — dhe të një bote që, përballë vuajtjes, zgjedh të kthejë shikimin nga ana tjetër.
