Presidenti Donald Trump pretendoi të dielën se vende, përfshirë Rusinë dhe Kinën, kanë kryer teste bërthamore nëntokësore të panjohura për publikun dhe se Shtetet e Bashkuara do të ndiqnin shembullin.
“Testimet e Rusisë dhe testimet e Kinës, por ata nuk flasin për këtë,” tha ai për programin “60 Minutes” të CBS, në një intervistë të publikuar të dielën.
“Nuk dua të jem i vetmi vend që nuk kryen testime,” tha ai, duke shtuar Korenë e Veriut dhe Pakistanin në listën e kombeve që dyshohet se po testojnë arsenalet e tyre.
Konfuzioni ka rrethuar urdhrin e Trump që Shtetet e Bashkuara të fillojnë testimet , veçanërisht nëse ai nënkuptonte kryerjen e shpërthimit të parë bërthamor të vendit që nga viti 1992.
Republikani 79-vjeçar bëri njoftimin e tij të papritur me anë të një postimi në mediat sociale të enjten, minuta para se të hynte në një samit me udhëheqësin kinez Xi Jinping në Korenë e Jugut.
Njoftimi erdhi pas deklaratës së Rusisë se kishte testuar një raketë të re lundrimi me energji bërthamore, Burevestnik, dhe një dron nënujor me energji bërthamore dhe të aftë për të mbushur armë bërthamore.
I pyetur drejtpërdrejt nëse planifikonte që Shtetet e Bashkuara të shpërthenin një armë bërthamore për herë të parë në më shumë se tre dekada, Trump i tha CBS: “Po them se do të testojmë armë bërthamore siç bëjnë vendet e tjera, po.”
Asnjë vend tjetër përveç Koresë së Veriut nuk dihet të ketë kryer një shpërthim bërthamor për dekada të tëra.
Rusia dhe Kina nuk kanë kryer teste të tilla që nga viti 1990 dhe 1996 respektivisht.
I pyetur për këtë temë, Trump tha: ”Ata nuk shkojnë dhe nuk të tregojnë për këtë.”
”Sado të fuqishëm që janë, kjo është një botë e madhe. Nuk e di domosdoshmërisht se ku po testojnë.”
”Ata testojnë shumë nën tokë ku njerëzit nuk e dinë saktësisht se çfarë po ndodh me testin. Ndjen një dridhje të vogël”, shtoi ai.
I pyetur për komentet e së hënës, ministria e jashtme e Kinës mohoi të ketë kryer teste të armëve bërthamore.
Si një “shtet i përgjegjshëm i armëve bërthamore, Kina gjithmonë… ka mbështetur një strategji bërthamore vetëmbrojtëse dhe i është përmbajtur angazhimit të saj për të pezulluar testimet bërthamore”, tha zëdhënësja Mao Ning në një konferencë të rregullt për shtyp në Pekin.
Ajo shtoi se Kina shpreson që Shtetet e Bashkuara “do të ndërmarrin veprime konkrete për të mbrojtur regjimin ndërkombëtar të çarmatimit bërthamor dhe mospërhapjes dhe për të ruajtur ekuilibrin dhe stabilitetin strategjik global”.
Sekretari i energjisë i Trump minimizoi të dielën se Shtetet e Bashkuara po planifikonin të shkaktonin një shpërthim bërthamor.
“Mendoj se testet për të cilat po flasim tani janë teste sistemi. Këto nuk janë shpërthime bërthamore”, tha Chris Wright në një intervistë për Fox News.
“Këto janë ato që ne i quajmë ‘shpërthime jo-kritike’, pra po testoni të gjitha pjesët e tjera të një arme bërthamore për t’u siguruar që ato japin gjeometrinë e duhur dhe se ato përgatisin shpërthimin bërthamor”, tha ai.
Shtetet e Bashkuara kanë qenë nënshkruese që nga viti 1996 e Traktatit Gjithëpërfshirës të Ndalimit të Testeve Bërthamore, i cili ndalon të gjitha shpërthimet e testeve atomike, qoftë për qëllime ushtarake apo civile.
