Kur bëhet fjalë për vendosjen e autokracisë në Amerikë, deklarata e famshme e gjyqtarit Potter Stewart mbi pornografinë mund të jetë veçanërisht e përshtatshme në këtë moment: “E njoh kur e shoh”.
Kulti i personalitetit ishte i dukshëm teksa kabineti i Donald Trump u mblodh të mërkurën në një seancë maratonë që mund të kishte turpëruar edhe një burrë të fortë me përvojë pasi i siguroi 3 orë e 17 minuta një mbulim servil televiziv.
Aty ishte Steve Witkoff, i dërguari dhe negociatori kryesor i presidentit, që u ngrit në Sallën e Kabinetit gjithnjë e më të zbukuruar dhe që bëri lëvdata që mund të kishin bërë edhe Vladimir Putinin të skuqej. “Ka vetëm një gjë që dëshiroj – që komiteti i Nobelit më në fund të veprojë dhe të kuptojë se ju jeni kandidati më i mirë që kur është folur ndonjëherë për këtë çmimin Nobel” – tha ai me duartrokitje nga sekretarët e shtetit, mbrojtjes dhe zyrtarë të tjerë të lartë të kabinetit.
Apo ishte Stephen Miller i Fox News që kriminalizoi kundërshtimet ndaj Trump dhe e quajti Çikagon një “fushë vrasjeje” pavarësisht fakteve kontradiktore. “Partia Demokratike nuk është një parti politike, është një organizatë ekstremiste vendase”, tha ai me një ton të ashpër, duke pretenduar se kjo parti i ishte përkushtuar “ekskluzivisht mbrojtjes së kriminelëve, bandave kriminale dhe vrasësve të huaj të paligjshëm dhe terroristëve”.
Vetë presidenti bëri thirrje, në mediat sociale, për arrestimin e një financuesi të pasur dhe djalit të tij për mbështetjen e tyre për shoqërinë civile? “George Soros dhe djali i tij i mrekullueshëm i së Majtës Radikale, duhet të akuzohen nga RICO për shkak të mbështetjes së tyre ndaj Protestave të Dhunshme dhe shumë më tepër, në të gjithë Shtetet e Bashkuara të Amerikës”, – shkroi ai në Truth Social.
Apo ndoshta ishte revokimi i mbrojtjes së Shërbimit Sekret për rivalen e tij Kamala Harris, apo bastisja e FBI-së në shtëpinë e John Bolton, ish-këshilltarit të tij të sigurisë kombëtare, i cili është bërë një kritik i hapur i agjendës së sigurisë kombëtare të presidentit. Apo ishte në natyrën e zakonshme të një bastisjeje jashtë një shkolle fillore në Mt Pleasant në Uashington DC, ku policia vuri nën vëzhgim një shkollë me një popullsi të madhe spanjishtfolëse në atë që u bë thjesht një tjetër bastisje emigracioni në Amerikë.
Disa aktivistë dhe vëzhgues kanë dhënë alarmin: autoritarizmi i llojit që amerikanët janë mësuar ta dënojnë jashtë vendit është bërë gjithnjë e më normal në Shtetet e Bashkuara.
Don Moynihan, një analist politik dhe profesor në Universitetin e Miçiganit, shkroi se “sot, Amerika është një sistem autoritar konkurrues, me një theks në rritje të shpejtë në pjesën autoritare”.
Lista e kontrolleve për të konsoliduar pushtetin, shkroi ai, përfshin përpjekjet për të kontrolluar burokracinë qeveritare, ushtrinë, sigurinë e brendshme, sistemin ligjor, shoqërinë civile, arsimin e lartë, median dhe zgjedhjet. Ndjekja e këtyre qëllimeve kishte qenë “sistematike”, shkroi ai.
Abdelrahman ElGendy e ka parë këtë proces me një ndjenjë të zymtë. ElGendy kaloi 6 vjet në burg në Egjiptin e tij të lindjes për akuza politike, por iku në SHBA për të punuar për një libër me kujtime që do ta publikojë vitin e ardhshëm.
Megjithatë, në prill, ai mblodhi gjërat e tij dhe u largua nga SHBA pas ndalimit të të diplomuarit të universitetit Kolumbias, Mahmoud Khalil. Avokatët e ElGendy e paralajmëruan se ai mund të përballet me një fat të ngjashëm pasi të dhënat e tij personale u postuan në një faqe interneti të përdorur për të sulmuar kundërshtarët e luftës së Izraelit në Gaza.
Që atëherë, ai ka parë nga jashtë teksa situata është përkeqësuar.
“Nuk e kam vënë në dyshim largimin nga SHBA-ja. Në fakt, ndihem shumë mirënjohës që bëra zgjedhjen që bëra para se gjërat të përkeqësoheshin edhe më shumë”, thotë ai. “U largova nga Egjipti për t’i shpëtuar persekutimit politik… Arsyeja pse u largova nga SHBA-ja është sepse fillova të njoh të njëjtat modele që formoheshin rreth meje. Dhe që kur u largova, gjithçka ka shkuar vetëm drejt greminës.”
Kur Agjencia e Imigracionit dhe Doganave (Ice) filloi të kryente bastisje në shkallë të gjerë dhe ai u identifikua në internet si një objektiv i mundshëm, ai tha se e gjeti veten përsëri duke pritur të ndalohej në çdo moment.
“Nuk mendoj se burgosja politike është karakteristika më e rëndësishme e autoritarizmit, por më shumë kërcënimi i vazhdueshëm i tij që ka më shumë rëndësi”, tha ai. “Ajo që e mbështet vërtet autoritarizmin është ajo dijeni e qetë se dera e burgut është gjithmonë afër… se hija është ajo që formëson sjelljen.”
Nga Rusia në Turqi dhe nga Hungaria në El Salvador, aktivistët, vëzhguesit dhe shkencëtarët politikë kanë parë konsolidimin e shpejtë të pushtetit nga administrata Trump, ndërsa ajo ka ndjekur një model të njohur të shtrirjes autokratike.
Uashingtoni ka gjetur kauzë të përbashkët me disa nga regjimet më të ashpra autoritare në botë, siç janë Rusia dhe El Salvadori. Këtë javë, SHBA-të deportuan gati 50 rusë, sipas aktivistëve, përfshirë disa që ndoshta kërkuan azil politik në Shtetet e Bashkuara. Qindra emigrantë dhe madje qytetarë janë deportuar në burgje në El Salvador.
“Ndonjëherë pothuajse ndiej se është sikur “Të thashë” thotë Noah Bullock, drejtori ekzekutiv i Cristosal, një grup i të drejtave të njeriut në El Salvador i cili u detyrua të largohej nga vendi muajin e kaluar pas 25 vitesh dokumentimi të abuzimeve me pushtetin.
“Me goditjet e Ice dhe krijimin e kësaj agjencie masive të zbatimit të ligjit që i bindet vetëm presidentit – nuk ka referenca të mira historike ku kjo funksionon mirë.”
Të burgosurit uleshin në dyshemenë e çimentos së një oborri në një burg. Trupi i tyre i sipërm është i zhveshur, kokat e tyre të rruara dhe ata veshin pantallona të shkurtra të bardha. Ata janë të rrethuar nga oficerë policie me pushkë sulmi. Disa kanë tatuazh numrin “18” në shpinë, që tregon se janë anëtarë të një bande.
“Një nga gjërat që shoh të ndodhë dhe që më prek shumë është kur këto forca sigurie ose policore fillojnë ta shohin të gjithë popullsinë si armiq,” shtoi ai, duke e krahasuar atë me El Salvadorin ku ata ishin “trajnuar për ta parë popullsinë si një kërcënim”.
Dinamika e administratës Trump, e cila ka pretenduar një mandat historik pavarësisht se ka fituar me një diferencë të ngushtë e ka bërë këtë një moment veçanërisht të tensionuar. Së bashku me marrjen federale të forcave policore, rreziku tjetër i përmendur zakonisht është përpjekja republikane për manipulimin e zgjedhjeve në Teksas dhe kundërsulmi në Kaliforni, si dhe përpjekjet e tjera për të ulur pjesëmarrjen e votuesve përpara zgjedhjeve të mesit të mandatit të vitit 2026 dhe zgjedhjeve presidenciale të vitit 2028.
Disa aktivistë këmbëngulin se nuk është tepër vonë për t’u kthyer pas. Stacey Abrams, ish-kandidatja për guvernatore të Xhorxhias, dhe Kim Lane Scheppele, profesoreshë e sociologjisë dhe çështjeve ndërkombëtare në Universitetin e Prinstonit, shkruan këtë javë se “Ne Mund ta Ndalojmë Ngritjen e Autokracisë Amerikane”.
Duke përmendur Hungarinë dhe Venezuelën si shembuj, ata shkruan se “nuk mund të na bindin të besojmë se kjo është si çdo gjë që kemi parë më parë dhe për këtë arsye mund të zgjidhet thjesht duke pritur zgjedhjet e mesit të mandatit. Antidoti ndaj autokracisë amerikane të Trump është të kuptuarit e ashpërsisë së kërcënimit në fjalë”.
Por të tjerë e shohin trendin drejt autoritarizmit thjesht si një përshpejtim të drejtimit të politikës amerikane edhe para Trump.
“Kjo supozon se Shtetet e Bashkuara ishin një demokraci e shëndetshme funksionale që rrëshqiti… dhe ky nuk është rasti sipas mendimit tim”, tha ElGendy. “Kur një demokraci është projektuar me këtë kapacitet për autoritarizëm, nuk jeni kurrë më shumë se një zgjedhje larg rishfaqjes së saj. Ky nuk është një aksident, është një defekt i projektimit”. ©The Guardian, LAPSI.al
