Kryeministri Keir Starmer tha këtë të martë se Britania ishte e përgatitur të njihte një shtet palestinez në shtator në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara në përgjigje të zemërimit në rritje të publikut për shkak të imazheve të fëmijëve të uritur në Gaza.
Starmer foli një ditë pas bisedimeve në Skoci me Presidentin e SHBA-së Donald Trump, i cili tha se “nuk e kishte problem” nëse Britania do të njihte një shtet palestinez, megjithëse Uashingtoni – aleati më i ngushtë i Izraelit – ka refuzuar prej kohësh ta bëjë këtë.
Britania, nëse vepron, do të bëhej fuqia e dytë perëndimore në Këshillin e Sigurimit të OKB-së që e bën këtë pas Francës javën e kaluar, duke reflektuar izolimin e Izraelit për shkak të sjelljes së tij në luftën e tij kundër Hamasit në Gaza, ku ka nisur një katastrofë humanitare që e ka çuar numrin e të vdekurve palestinezë në mbi 60,000.
Starmer tha se Britania do të ndërmarrë këtë veprim nëse Izraeli nuk ndërmerr hapa thelbësorë për të lejuar më shumë ndihma të hyjnë në Gaza, nesër nuk e bën të qartë se nuk do të ketë aneksim të Bregut Perëndimor dhe nëse nuk angazhohet për një proces paqeje afatgjatë që ofron një “zgjidhje me dy shtete” – një shtet palestinez që bashkëjeton në paqe me Izraelin.
“Populli palestinez ka duruar vuajtje të tmerrshme” u tha Starmer gazetarëve. “Tani, në Gaza, për shkak të një dështimi katastrofik të ndihmës, shohim foshnje të uritura, fëmijë shumë të dobët për t’u ngritur, imazhe që do të qëndrojnë me ne për një jetë të tërë. Vuajtja duhet të marrë fund.”
Starmer zhvilloi një telefonatë me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu para se të bënte njoftimin e tij, tha një burim, i cili kërkoi të mos identifikohej. Në përgjigje, ministria e jashtme e Izraelit reagoi në një postim në X se veprimi i Britanisë përbën një “shpërblim për Hamasin” dhe do të dëmtonte përpjekjet për të arritur një armëpushim në Gaza.
Pamja e fëmijëve të dobët të Gazës ka tronditur botën ditët e fundit. Më herët të martën, një monitorues paralajmëroi se skenari më i keq i urisë po zhvillohej në Gaza ndaj nevojiten veprime të menjëhershme për të shmangur vdekjet e përhapura. Izraeli ka mohuar të ndjekë një politikë urie. Ministri i Jashtëm Gideon Saar tha të martën se situata në Gaza ishte “e vështirë”, por qarkullonin gënjeshtra për urinë atje.
Me kritikat ndërkombëtare që po intensifikoheshin, Izraeli njoftoi hapa gjatë fundjavës për të lehtësuar aksesin në ndihmë. Por Programi Botëror i Ushqimit i OKB-së tha se nuk po merrte lejet që i nevojiteshin për të ofruar ndihmë të mjaftueshme.
Vendimi i Starmer shënon një përmbysje të habitshme politike pasi javën e kaluar ai zhgënjeu shumë në partinë e tij duke hedhur poshtë thirrjet për të njohur një shtet palestinez, duke thënë se koha duhet të jetë e duhura si pjesë e një procesi më të gjerë paqeje.
Ditët e fundit, Starmer ka qenë gjithnjë e më i zëshëm për krizën në Gaza, duke thënë këtë javë se njerëzit atje u përballën me një “katastrofë absolute” dhe publiku britanik ishte “i revoltuar” nga skenat e urisë masive dhe dëshpërimit.
Starmer tha se para se të merrte një vendim përfundimtar, qeveria e tij do të bënte një vlerësim në shtator mbi “sa larg palët i kanë përmbushur këto hapa”, por se askush nuk do të kishte të drejtë vetoje mbi vendimin.
Ai foli pasi thirri kabinetin e tij gjatë pushimeve verore të martën për të diskutuar një plan të ri të propozuar paqeje që po punohet me udhëheqës të tjerë evropianë dhe si të ofrohet më shumë ndihmë humanitare prej 2.2 milionë paund për banorët e Gazës.
Qeveritë e njëpasnjëshme britanike kanë thënë se do ta njohin zyrtarisht një shtet palestinez kur të vijë koha e duhur, pa përcaktuar kurrë një afat kohor ose pa specifikuar kushtet e nevojshme.
Disa ligjvënës në Partinë Laburiste në pushtet në Britani thanë se mendonin se Starmer kishte hezituar të njihte zyrtarisht një shtet palestinez sepse kjo do të thoshte distancim nga pozicioni i aleatit të saj më të ngushtë, Shteteve të Bashkuara.
Sekretari i Shtetit i SHBA-së, Marco Rubio, e quajti njoftimin e Francës javën e kaluar për njohjen e një shteti palestinez një “vendim të pamatur”.
Kina dhe Rusia janë të vetmet fuqi të tjera botërore që janë anëtarë të përhershëm të Këshillit të Sigurimit të OKB-së që njohin një shtet palestinez.
Çështja e njohjes për një shtet palestinez – e parë si një levë e fuqishme diplomatike për të ushtruar presion mbi Izraelin – doli në pah pasi Presidenti Emmanuel Macron tha të enjten se Franca do ta njihte Palestinën si shtet në territoret e pushtuara nga Izraeli në luftën e Lindjes së Mesme të vitit 1967.
Izraeli dhe mbështetësi i tij i vendosur, Shtetet e Bashkuara, e kritikuan ashpër veprimin e Francës, duke e quajtur atë një shpërblim për militantët palestinezë të Hamasit që kanë drejtuar Gazën dhe sulmi i të cilëve ndaj Izraelit më 7 tetor 2023 shkaktoi luftën aktuale.
Në fillim të luftës në Gaza në tetor 2023, kur Starmer ishte udhëheqësi i opozitës, ai mbështeti plotësisht të drejtën e Izraelit për të mbrojtur veten. Por qëndrimi i tij ka ndryshuar me kalimin e viteve në një qasje më të ashpër ndaj Izraelit, veçanërisht që nga zgjedhja e tij si kryeministër pak më shumë se një vit më parë.
Muajin e kaluar, Britania vendosi sanksione ndaj dy ministrave të kabinetit izraelit të ekstremit të djathtë, Itamar Ben-Gvir dhe Bezalel Smotrich, duke i akuzuar ata për nxitje të përsëritur të dhunës kundër palestinezëve. /Reuters, LAPSI.al
