A janë vërtet miq myslimanët të
shqiptarëve?
Koha për një reflektim kombëtar dhe
strategjik
Nga Flamur Bucpapaj
Kur feja përdoret për të zëvendësuar
kombin, humbet besimi dhe lind robëria.”
"Feja e shqiptarit është shqiptaria." — Pashko Vasa
“Nuk është mysliman ai që i kthen shpinën vëllait në nevojë.”
— Hadith Profetik
“Miku i vërtetë është ai që qëndron pranë në kohë të vështirë.”
— Fjalë e urtë shqiptare
Në një kohë kur bota është më e ndërlikuar se kurrë dhe
politika ndërkombëtare udhëhiqet nga interesa të ftohta, një
pyetje themelore e përplaset me realitetin tonë kombëtar: A
janë vendet myslimane arabe miq të shqiptarëve?
Dhe një pyetje më e drejtpërdrejtë: A ia vlen të identifikohemi
si myslimanë kur shumica e vendeve myslimane nuk e njohin as
shtetin e Kosovës?
Fakte që nuk mund të mohohen
Sot, më shumë se 15 vite pas shpalljes së pavarësisë së
Kosovës, një pjesë dërrmuese e vendeve anëtare të Organizatës
së Bashkëpunimit Islamik (OIC), përfshirë Arabinë Saudite,
Marokun, Algjerinë, Pakistanin, Indonezinë, dhe shumë të tjera,
nuk e kanë njohur ende Kosovën si shtet sovran. Disa prej tyre
votojnë kundër saj në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së apo
në organizata të tjera ndërkombëtare. Disa heshtin. Disa të
tjerë bëjnë marrëveshje strategjike me Serbinë – armikun
historik të shqiptarëve.
Arabia Saudite, për shembull, për vite me radhë ka investuar
miliona dollarë në ndërtimin e xhamive në Shqipëri, Kosovë,
Maqedoninë e Veriut, dhe më gjerë, por ka heshtur kur u desh
të mbështeste të drejtën e Kosovës për vetëvendosje. Edhe
vendet e tjera arabe kanë vepruar në të njëjtën mënyrë: në
vend që të qëndrojnë pranë një populli që përjetoji një
gjenocid, kanë përqafuar diplomacinë pragmatike të Serbisë, që
tanimë lobon me para dhe marrëveshje tregtare në të gjitha
kryeqytetet arabe.
Feja, vëllazëri apo iluzion diplomatik?
Për dekada, në hapësirën shqiptare është kultivuar ideja se “ne
jemi pjesë e botës islame”, se myslimanët arabë na
konsiderojnë “vëllezër në fe”, dhe se për këtë arsye do të na
mbështesin gjithmonë. Por ngjarjet politike, veçanërisht pas
vitit 1999, e kanë rrëzuar këtë mit.
Faktikisht, në momente të rëndësishme historike për kombin
shqiptar – në luftën për çlirim, në periudhën e rindërtimit, në
fazën e shtetformimit të Kosovës – vendimet vendimtare janë
marrë dhe mbështetur nga Perëndimi: SHBA, Britania,
Gjermania, Franca, Italia, dhe partnerë të NATO-s.
Vendet arabe jo vetëm që munguan në këto momente, por
shpesh qëndruan në anën tjetër të historisë – në heshtje, ose
përkrah Serbisë.
A duhet të jemi myslimanë për hir të tyre, apo shqiptarë për hir
të vetes?
Shqiptarët janë një popull i veçantë në Europë: me shumicë
myslimane, por me një kulturë thellësisht laike, perëndimore
dhe me identitet kombëtar të fortë. Kjo është ajo që na ka
shpëtuar dhe na ka mbajtur gjallë. Feja, siç ka thënë Pashko
Vasa, nuk mund të jetë përçarje, as justifikim për aleanca që
nuk ekzistojnë.
Nëse një pjesë e madhe e botës myslimane nuk e njeh shtetin e
Kosovës, nuk respekton sakrificën tonë historike, dhe madje
bën aleanca me Serbinë – atëherë nuk ka asnjë arsye që ne të
mbetemi peng të këtij identiteti fetar në politikën
ndërkombëtare.
Ne nuk i kemi borxh askujt të jemi myslimanë për të përfituar
ndihmë. Miqtë nuk i zgjedh feja, por vlerat, historia dhe interesi
i përbashkët. Dhe fatkeqësisht, bota arabe nuk na ka trajtuar
kurrë si vëllezër, pavarësisht përpjekjeve tona për të qenë
“myslimanë të mirë”.
Koha për një rishikim kombëtar
Ne jemi shqiptarë. Dhe nëse duam të mbijetojmë dhe të
përparojmë si komb, duhet të orientohemi aty ku na çmojnë, jo
aty ku na përdorin. Kjo nuk do të thotë të përbuzim fenë –
përkundrazi, duhet ta ruajmë si vlerë shpirtërore – por nuk
duhet ta lejojmë të na udhëheqë në zgjedhjet tona gjeopolitike.
Shqiptarët duhet të jenë myslimanë, katolikë, ortodoksë,
ateistë – por mbi të gjitha duhet të jenë shqiptarë.
Në një botë ku shtetet veprojnë për interes, dhe jo për ndjesi
fetare, ne nuk mund të presim nga bota arabe atë që vetëm
Perëndimi na ka dhënë realisht: liri, njohje, mbështetje dhe
përkrahje të palëkundur.
Ndaj, është koha për një reflektim të thellë: A do të vazhdojmë
të presim nga vëllezërit që nuk na duan, apo do të qëndrojmë
me dinjitet pranë miqve që na kanë ndihmuar pa kushte?
A duhet të ndalojmë ndërtimin pa kriter të xhamive në
Shqipëri?
A është kjo një pjesë e planit të Beogradit për të paraqitur
shqiptarët si “vend islamik”?**
Shqipëria nuk është vend i fesë, por i kombit." — At Gjergj
Fishta
"Po u coptuam për fe, mori fund Shqipnia!" — Faik Konica
Myslimanë në letër, por jo në ndjenjë
Shumë shqiptarë, përfshirë liderë politikë, besimtarë, dhe
qytetarë të zakonshëm, janë rritur me idenë se ne jemi pjesë e
“umetit islam”, e një bashkësie të madhe vëllazërore. Por
realiteti ka treguar të kundërtën.
Arabia Saudite, Algjeria, Maroku, Indonezia, Pakistani,
Bangladeshi dhe shumë të tjera – vazhdimisht e shmangin
Kosovën, nuk e përfshijnë në politikat e tyre ndërkombëtare,
dhe ndonjëherë bashkëpunojnë me Serbinë edhe për çështje
ushtarake.
Arabia Saudite, vendi i dy vendeve më të shenjta të islamit, nuk
e ka njohur Kosovën. Ndërkohë, ka bërë miliona investime në
xhami në Kosovë, Shqipëri dhe Maqedoni, por asnjë fjalë nuk
është dëgjuar për të drejtën e shqiptarëve për shtetësi. Si mund
të shpjegohet kjo? Apo më mirë: a ka kuptim të besojmë ende
në këtë “vëllazëri fetare”, kur realiteti është kaq i ftohtë dhe i
padrejtë?
Serbia si partnere e re e botës arabe
Serbia, ndonëse ka një histori të errët represioni, gjenocidi dhe
racizmi, ka arritur në mënyrë cinike të krijojë aleanca me shumë
vende arabe dhe islamike. Ajo u ka shitur armë Emirateve të
Bashkuara, ka bashkëpunuar me Egjiptin, ka bërë marrëveshje
me Algjerinë dhe ka zhvilluar misione diplomatike të
suksesshme në të gjithë Lindjen e Mesme.
Ndërkohë, Shqipëria dhe Kosova kanë qëndruar në pozitën e
lutësit, në pritje të një njohjeje që nuk vjen. Dhe pyetja është: A
do të vazhdojmë të presim pafund nga ata që na e kanë kthyer
shpinën në çdo moment kyç?
A duhet të jemi myslimanë për ta? Apo shqiptarë për veten
tonë?
Kjo nuk është një thirrje për të mohuar fenë. Jo. Kjo është një
thirrje për vetëdije kombëtare.
Shqiptarët, të ndarë në fe, por të bashkuar në gjuhë, gjak dhe
histori, nuk duhet të vazhdojnë të identifikohen politikisht
përmes fesë, veçanërisht kur feja nuk u jep asnjë mbështetje
reale.
Nëse bota myslimane nuk e njeh Kosovën, nëse hesht përballë
gjenocidit serb, nëse përqafon Serbinë për interesa politike,
atëherë për çfarë arsye duhet të kemi komplekse historike për
identitetin tonë evropian dhe shqiptar?
Përse të mohojmë rrënjët tona ilire, përse të mohojmë
trashëgiminë arbërore, përse të heshtim për gjuhën, kulturën,
dhe kontributin e shqiptarëve në qytetërimin perëndimor?
Miqtë tanë të vërtetë nuk i përcakton feja
Nëse do të ndjekim logjikën e ftohtë të interesit kombëtar, një
gjë është e qartë: Miqtë e shqiptarëve kanë qenë dhe mbeten
Perëndimi demokratik.
SHBA është vendi që çliroi Kosovën, jo Arabia Saudite.Irani
komunist
Gjermania është vendi që priti me miliona shqiptarë të ikur nga
lufta, jo Pakistani.
Italia është vendi që ndihmoi rindërtimin e Kosovës, jo Algjeria.
Franca, Britania, Japonia, Kroacia, Turqia – janë vende që kanë
dëshmuar në praktikë mbështetje.
Jo me fjalë, jo me predikime, por me vepra.
A është koha për një doktrinë të re kombëtare shqiptare?
Shqipëria dhe Kosova duhet të krijojnë një doktrinë të qartë
kombëtare:
– Interesi kombëtar mbi interesin fetar.
– Aleanca strategjike me Perëndimin, jo pritje boshe nga bota
që s’na do.
– Vetëdije kombëtare si rruga e vetme për dinjitetin tonë.
E ardhmja e shqiptarëve nuk qëndron në retorikë fetare, por në
arsimin cilësor, në ekonominë moderne, në diplomacinë
inteligjente dhe në përqafimin e vlerave të qytetërimit që na ka
mbështetur në çdo betejë – Evropës dhe SHBA-ve.
: Le të zgjohemi nga iluzioni
Ne nuk kemi pse të heqim dorë nga feja jonë personale – por
nuk kemi asnjë detyrim të ndërtojmë politikën dhe identitetin
tonë kombëtar mbi bazën e një vëllazërie që nuk ekziston.
Bota arabe e ka treguar qartë: nuk është mike e shqiptarëve.
Nëse nuk e njeh Kosovën, nuk e njeh as sakrificën tonë.
Nëse përqafon Serbinë, përqafon edhe krimet ndaj nesh.
Atëherë le të jemi myslimanë, të krishterë, ateistë, siç na e
ndien shpirti — por para së gjithash dhe mbi të gjitha:
shqiptarë.
Shqipëria në udhëkryq: komb i lashtë evropian apo “vend
islamik”?
Prej disa vitesh, në të gjitha trevat shqiptare është rritur
dukshëm numri i xhamive të reja, shumë prej tyre të ndërtuara
pa ndonjë nevojë reale komunitare, shpesh në lagje ku as
popullsia nuk e ka kërkuar. Këto ndërtime nuk janë spontane.
Pjesa më e madhe vijnë nga financime të huaja, kryesisht nga
fondacione arabe, turke dhe nga shtete të Lindjes së Mesme,
shpesh pa asnjë kontroll kombëtar, as urbanistik, as kulturor, as
gjeostrategjik.
Ndërkohë që në Europë kufizohen ndërtimet fetare, në Shqipëri
ka lagje që s’kanë shkolla apo qendra komunitare, por kanë 2-3
xhami të reja. Kjo nuk është çështje feje, por çështje politike
kombëtare.
A është ky një projekt i qëllimshëm për të larguar shqiptarët
nga Perëndimi?
Serbia, Rusia, dhe disa qendra të Lindjes nuk kanë reshtur kurrë
së paraqituri shqiptarët si një “popull mysliman ballkanik” për
t’i larguar nga identiteti i tyre perëndimor dhe evropian. Serbia
vazhdimisht përhap narrativën në arenën ndërkombëtare se:
– Shqipëria dhe Kosova janë vende myslimane,
– Janë vende të ndikuara nga radikalizmi islamik,
– Janë rrezik për sigurinë e Europës,
– Duhet të ndalohen në integrimin në BE dhe NATO.
Ndërsa ne, shqiptarët, jemi kombi më proamerikan dhe
proeuropian në rajon. Kemi shtetin më laik në rajon. Jemi i
vetmi vend në Ballkan ku fe të ndryshme kanë jetuar përkrah
njëra-tjetrës pa gjakderdhje. Dhe jemi komb që ka lindur nga
mendimi i rilindësve, jo nga predikimi fetar.
Feja nuk është problem. Ndërtimi pa kriter është problem
Askush nuk thotë të ndalohet besimi fetar. Askush nuk e
sulmon fenë myslimane. Por kur xhamitë ndërtohen pa kriter,
jashtë çdo plani urbanistik dhe jashtë çdo nevoje shoqërore,
kemi të bëjmë jo me fenë, por me infiltrimin politik të një
agjende të huaj.
Këto ndërtime shpesh shoqërohen me literatura të huaja,
predikues të sjellë nga jashtë, me gjuhë dhe kulturë jo
shqiptare, që nuk predikojnë thjesht fenë, por edhe izolimin
nga Perëndimi, ndarjen nga kombi dhe përbuzjen e vlerave
kombëtare.
Nëse kjo nuk ndalet, rrezikojmë të përfundojmë në një identitet
të importuar, që s’ka lidhje me shqiptarët e Ali Pashë
Tepelenës, të Skënderbeut, të Nënë Terezës, apo të Ismail
Qemalit.
A duhet të ndalohen ndërtimet e xhamive pa leje dhe pa
nevojë? PO. Dhe kjo s’është islamofobi, është patriotizëm.
Ndërtimi i xhamive pa kriter nuk është kërkesë e popullit
shqiptar. Është produkt i influencës së jashtme, e cila ka për
qëllim të ndryshojë identitetin tonë europian dhe të krijojë
perceptimin e rremë se shqiptarët janë pjesë e Lindjes.
Në fakt, shqiptarët janë populli më perëndimor me shumicë
myslimane në botë.
Prandaj, duhet të ndalohet çdo ndërtim fetar që nuk bazohet
në ligj, në nevojë reale dhe në transparencë financiare.
Nuk ka asnjë turp në këtë. Ka vetëm dinjitet.
Zgjidhja: Kontroll kombëtar, transparencë dhe barazi
– Çdo ndërtim fetar duhet të miratohet nga autoritetet lokale
dhe kombëtare me kritere të qarta urbanistike dhe komunitare.
– Duhet të ketë balancë të plotë mes objekteve të të gjitha
feve.
– Financimet e huaja duhet të jenë transparente dhe të
kontrolluara.
– Klerikët fetarë që s’kanë lidhje me gjuhën, historinë dhe
traditën shqiptare nuk duhet të lejohen të ushtrojnë veprimtari
publike.
Le të ruajmë fenë, por më shumë Kombin
Shqiptarët nuk duhet të ndihen fajtorë që janë myslimanë, por
as nuk duhet të bien pre e një axhende që kërkon t’i shndërrojë
në një “Pakistan të vogël në mes të Ballkanit.”
Feja është private, kombi është përbashkët.
Ndaj, ndërsa xhamitë janë për lutje, Shqipëria është për
shqiptari.
Shqipëria, mes ndërtimit të kombit dhe hijes së huaj
Prej vitesh, në të gjitha trevat shqiptare – nga Tirana te qytetet
e vogla e deri në fshatrat më të thella – është rritur ndjeshëm
numri i xhamiave të ndërtuara pa kriter, shpesh me fonde të
panjohura, pa miratim urbanistik dhe në shumë raste pa asnjë
nevojë reale komunitare.
Në të njëjtën kohë, ka zona të tëra pa shkolla, pa qendra
kulturore, pa spitale, por me xhami moderne, me kupola, me
minare të larta dhe shpesh me arkitekturë të huaj për traditën
tonë fetare.
Kjo nuk është çështje feje – është çështje politike,
gjeostrategjike dhe kombëtare.
Fakti i parë: Ndërtimi pa kriter i objekteve të kultit është rrezik
për shtetin laik
Sipas të dhënave të publikuara nga vetë KMSH (Komuniteti
Mysliman i Shqipërisë), në vend ka mbi 700 xhami, një pjesë e
mirë e tyre të ndërtuara pas viteve 1991, me fonde të huaja,
kryesisht nga Turqia, Arabia Saudite, Kuvajti, Katari dhe
fondacione të tjera të Lindjes së Mesme.
Por ndryshe nga vendet demokratike evropiane, në Shqipëri
këto ndërtime nuk janë shoqëruar as me transparencë
financiare, as me kontroll kombëtar, dhe as me respekt të
planifikimit urban.
Në shumë raste janë ngritur xhami pranë xhamive ekzistuese,
në zona me pak banorë, madje edhe pa kërkesë të komunitetit.
Këto ndërtime nuk përfaqësojnë fenë myslimane tradicionale
shqiptare, por një model fetar të importuar, i cili shoqërohet
me ideologji, kulturë dhe gjuhë që nuk i përkasin trashëgimisë
sonë kombëtare.
Fakti i dytë: Serbia dhe Rusia përhapin narrativën se shqiptarët
janë "vend islamik"
Këto zhvillime i shkojnë për shtat propagandës së Beogradit
dhe Moskës, të cilat përpiqen të paraqesin shqiptarët si rrezik
islamik në zemër të Europës, për të penguar integrimin tonë në
BE dhe NATO.
Në çdo forum ndërkombëtar, Serbia paraqet hartën e
Shqipërisë dhe Kosovës si "territore me shumicë myslimane",
duke nënkuptuar një afërsi të rrezikshme me Lindjen, në
kontrast me fqinjët tanë ortodoksë apo katolikë.
Në të vërtetë, shqiptarët kanë qenë në vijë të parë të përballjes
kundër radikalizmit.
– Jemi vendi i parë në rajon që dënoi ISIS-in dhe arrestoi
rekrutuesit.
– Jemi ndër vendet më laike në rajon.
– Dhe jemi ndër të vetmit që në kohë diktature ndaluan të
gjitha fetë në mënyrë të barabartë, pa kler përjashtues.
Pra, identiteti ynë nuk është fetar, por kombëtar dhe
perëndimor.
Fakti i tretë: Ndërtimi i objekteve fetare pa kritere është
manipulim politik
Kur ndërtimi i xhamive (apo çdo objekti tjetër kulti) kalon
masën e nevojës shoqërore, kemi të bëjmë me një ndërhyrje
ideologjike.
Kjo nuk ndodh vetëm në Shqipëri – ndodh edhe në Kosovë,
Maqedoni, Luginën e Preshevës, e më pak në Mal të Zi.
Kush përfiton nga kjo? Kush e ka interes të ndryshojë fytyrën
publike të shqiptarëve në sytë e botës?
Pikërisht ata që s’e duan integrimin tonë në Europë. Ata që nuk
duan një komb me identitet të qartë perëndimor dhe
demokratik. Ata që duan të krijojnë ndarje të reja, përçarje
fetare, tensione dhe mosbesim mes nesh dhe miqve tanë
perëndimorë.
Zgjidhja: Kontroll, transparencë, barazi dhe vizion kombëtar
Çdo ndërtim fetar duhet të kalojë përmes miratimit të
autoriteteve lokale dhe kombëtare, në bazë të nevojës reale të
komunitetit.
Financimet nga jashtë duhet të jenë 100% transparente dhe të
auditohen rregullisht.
Fakti i dytë: Serbia dhe Rusia përhapin narrativën se shqiptarët
janë "vend islamik"
Këto zhvillime i shkojnë për shtat propagandës së Beogradit
dhe Moskës, të cilat përpiqen të paraqesin shqiptarët si rrezik
islamik në zemër të Europës, për të penguar integrimin tonë në
BE dhe NATO.
Në çdo forum ndërkombëtar, Serbia paraqet hartën e
Shqipërisë dhe Kosovës si "territore me shumicë myslimane",
duke nënkuptuar një afërsi të rrezikshme me Lindjen, në
kontrast me fqinjët tanë ortodoksë apo katolikë.
Pra, identiteti ynë nuk është fetar, por kombëtar dhe
perëndimor.
Fakti i tretë: Ndërtimi i objekteve fetare pa kritere është
manipulim politik
Kur ndërtimi i xhamive (apo çdo objekti tjetër kulti) kalon
masën e nevojës shoqërore, kemi të bëjmë me një ndërhyrje
ideologjike.
Kjo nuk ndodh vetëm në Shqipëri – ndodh edhe në Kosovë,
Maqedoni, Luginën e Preshevës, e më pak në Mal të Zi.
Kush përfiton nga kjo? Kush e ka interes të ndryshojë fytyrën
publike të shqiptarëve në sytë e botës?
Pikërisht ata që s’e duan integrimin tonë në Europë. Ata që nuk
duan një komb me identitet të qartë perëndimor dhe
demokratik. Ata që duan të krijojnë ndarje të reja, përçarje
fetare, tensione dhe mosbesim mes nesh dhe miqve tanë
perëndimorë.
Predikuesit e huaj që nuk njohin gjuhën, ligjet dhe kulturën
shqiptare, nuk duhet të lejohen të predikojnë publikisht.
Duhet të ndërpritet çdo praktikë ndërtimi pa planifikim urban
dhe pa barazi ndërfetare.
Duhet të forcohet mësimi i historisë, kulturës kombëtare dhe
vlerave laike shqiptare në shkolla, që brezat të mos bien pre e
propagandave të huaja.
Shqipëria është vend perëndimor, jo islamik
Ne nuk e mohojmë fenë, por as nuk lejojmë që feja të përdoret
si kalë Troje për të ndryshuar identitetin tonë kombëtar.
Shqiptarët janë evropianë, , janë besimtarë pa fanatizëm, dhe
mbi të gjitha janë komb i përbashkët, jo komunitete të ndara
fetare.
Ndaj, për çdo ndërhyrje të huaj që kërkon të ndryshojë fytyrën
tonë – përgjigjja është e qartë:
**NE KEMI ZGJEDHUR MIQTË TANË: SHBA-në dhe BASHKIMIN
EVROPIAN.
NE NUK JEMI VEND ISLAMIK. NE JEMI KOMBI MË
PROPERËNDIMOR NË BALLKAN.**
Dhe këtë zgjedhje nuk e ndryshon dot asnjë minare më shumë,
por asnjë përpjekje për të na larguar nga identiteti ynë historik,
europian, i lirë dhe shqiptar.
KONKLUZION
Shqiptarët janë një komb i lashtë, me rrënjë europiane dhe me
një traditë të thellë bashkëjetese fetare, por mbi të gjitha me
një identitet të palëkundur kombëtar. Ndërtimi pa kriter i
objekteve fetare, veçanërisht i xhamive të financuara nga
jashtë, nuk është më thjesht një çështje e besimit – është një
sfidë ndaj sovranitetit kulturor, ndaj trashëgimisë sonë
evropiane dhe ndaj orientimit tonë strategjik.
Serbia, Rusia dhe aleatët e tyre përpiqen prej vitesh ta
paraqesin Shqipërinë dhe Kosovën si vende islamike në zemër
të Ballkanit për t’i ndarë nga Perëndimi. Ne nuk duhet t’u
ndihmojmë me naivitet. Ndërtimet pa kontroll, pa nevojë dhe
pa transparencë janë armë të buta të ndikimit të huaj që
synojnë të deformojnë identitetin tonë përmes formës, jo
përmbajtjes.
Ne nuk mohojmë fenë. Por as nuk e pranojmë si mjegull që të
na errësojë horizontin kombëtar. Shqipëria dhe shqiptarët nuk
janë dhe nuk do të bëhen “vend islamik”.
Ne kemi bërë zgjedhjen tonë:
SHBA është aleati ynë strategjik.
Bashkimi Evropian është shtëpia jonë natyrore.
Shqiptaria është besimi ynë i përbashkët.
Në një kohë kur historia kërkon qartësi, ne duhet të qëndrojmë
si komb, jo të shpërndahemi si komunitete fetare të
influencuara nga jashtë.
Sepse kombi mbijeton, ndërsa propaganda kalon. Shqipëria
është europiane — me rrënjë në Iliri, me shpresë në BE, dhe me
miqësi të përjetshme me Amerikën.
