Rusia tha se është e gatshme të diskutojë një armëpushim të mundshëm në Ukrainë me presidentin e zgjedhur të SHBA-së, Donald Trump, edhe pse konflikti intensifikohet në të gjitha frontet me palët ndërluftuese që kërkojnë të forcojnë duart e tyre përpara çdo bisedimi.
Por komentet e zëdhënësit të Presidentit Vladimir Putin u ndeshën me skepticizëm të menjëhershëm nga zyrtarët perëndimorë. Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se Putin vazhdimisht, ka deklaruar se është gati për kontakte dhe negociata. Komentet e Peskov ishin në përgjigje të një raporti nga Reuters se Moska mund të jetë e hapur për negociata për ndalimin e luftimeve afërsisht përgjatë vijave aktuale të betejës.
Ndërkohë, forcat ruse kanë intensifikuar bombardimet e tyre ndaj Ukrainës ditët e fundit, ndërsa kanë nxjerrë një doktrinë të rinovuar bërthamore që ul pragun për një përgjigje të mundshme atomike. Ndërkohë SHBA dhe disa vende evropiane mbyllën ambasadat në Kiev të mërkurën në pritje të një sulmi ajror potencialisht të rëndësishëm, pasi një alarm raketor u shpall në disa rajone, përfshirë kryeqytetin.
Disa zyrtarë nga vendet e NATO-s thanë se vlerësimi i tyre mbeti se Putini nuk ishte gati për bisedime serioze apo për të bërë lëshime. Fokusi i Rusisë mbetet në zgjerimin e fitimeve të saj në territorin ukrainas dhe dëbimin e forcave ukrainase nga rajoni i saj Kursk, ku ata mbajnë territorin pas një inkursioni në fillim të këtij viti, përpara çdo marrëveshjeje eventuale.
Pak më herët Reuters raportoi se Putini mund të pranojë të diskutojë një ndarje të katër rajoneve në Ukrainë – Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson që Rusia i shpalli ilegalisht të aneksuara në vitin 2022, por nuk i kontrollon plotësisht. Udhëheqësi rus i ka deklaruar ato si pjesë “përgjithmonë” të vendit të tij, megjithëse vetëm rreth 77% e katër rajoneve janë nën kontrollin e Kremlinit.
Rusia gjithashtu mund të jetë gati të tërheqë forcat e saj nga pjesë të vogla të territorit që mban në rajonet Kharkiv dhe Mykolaiv, sipas dy zyrtarëve të cituar në raport. Zëdhënësi i Kremlinit paralajmëroi se ngrirja e këtij konflikti nuk do të funksionojë për ne.
“Putini nuk ka marrë asnjë vendim përfundimtar për qasjen e tij ndaj bisedimeve të paqes. Ai do të preferonte të mos paguante çmimin e lartë të ndjekjes së ofensivës, por ai është edhe më pak i gatshëm të paguajë një çmim kaq të lartë për një marrëveshje paqeje që nuk është në interesat e Rusisë,” tha Sergei Markov, një ish-këshilltar i Kremlinit.
Me marrjen e detyrës nga Trump pas dy muajsh, të dyja palët u përpoqën të vendosnin parametra për atë që ka të ngjarë të jetë e vështirë për të bërë marrëveshje. Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha të martën se vendi i tij nuk do të bëjë lëshime për sovranitetin apo territorin. Formula e vetë Zelenskyy për paqen bazohet në marrjen e një rruge të qartë për anëtarësimin në Organizatën e Traktatit të Atlantikut të Veriut dhe garancitë e sigurisë për mbrojtje derisa të anëtarësohet.
Trump është zotuar se do t’i japë fund luftës shpejt, pa thënë se si kthimi i tij në Shtëpinë e Bardhë ngre gjithashtu mundësinë e një shkurtimi të mprehtë të ndihmës amerikane për Ukrainën. Ai gjithashtu mund të kërcënojë se do të forcojë mbështetjen për Kievin në përpjekje për të presionuar Rusinë për një marrëveshje. Zyrtarët në Kiev dhe Moskë po diskutojnë përgatitjet për ndryshimin që vjen në Uashington.
Putin ka thënë më parë se ai mbetet i hapur për bisedime, por çdo marrëveshje duhet të marrë parasysh interesat e sigurisë dhe “realitetet” e Rusisë në terren. Në qershor, ai paraqiti pozicionin e tij hapës, duke kërkuar që Ukraina të tërhiqej plotësisht nga katër rajonet që Rusia në mënyrë të njëanshme i ka pretenduar si të sajat dhe të heqë dorë nga ambiciet e saj në NATO përpara se një armëpushim të mund të hynte në fuqi.
Putini ende këmbëngul që Ukraina të braktisë ambiciet e saj për t’u bashkuar me NATO-n dhe ndalimin e vendosjes së trupave të aleancës në tokën ukrainase, por ai është i gatshëm të diskutojë garancitë e sigurisë për shtetin fqinj, sipas raportit të Reuters. Vendimi i presidentit amerikan në largim Joe Biden për të lejuar Ukrainën të përdorë raketat ATACMS brenda Rusisë mund të komplikojë dhe vonojë çdo zgjidhje, citoi Reuters të kenë thënë dy prej njerëzve.
Megjithatë, autorizimi i SHBA-së për përdorimin e raketave i lejon Ukrainës të bisedojë me Rusinë nga një pozicion i fortë, tha ambasadori i Ukrainës në Bashkimin Evropian Vsevolod Chentsov të mërkurën për Bloomberg TV. Ndryshimi në qëndrimin e administratës ishte pjesërisht për shkak të vendimit të Koresë së Veriut për të dërguar më shumë se 10,000 trupa në Kursk si pjesë e një aleance të thelluar me Moskën. Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt 2022, duke shkaktuar armiqësitë më të këqija në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore dhe përplasjen më të rrezikshme me Perëndimin në dekada.
SHBA dhe aleatët e saj kanë derdhur dhjetëra miliarda dollarë në ndihmë ushtarake dhe financiare për Ukrainën, por Kievi ka humbur vazhdimisht terren në lindje gjatë muajve të fundit. Të martën, Putin nënshkroi një dekret për uljen e pragut për përdorimin e armëve bërthamore, vetëm disa ditë pas vendimit të Biden për të lejuar Ukrainën të kryejë sulme të thella me raketa të dorëzuara nga SHBA. Moska të martën tha se Ukraina përdori ATACMS të prodhuara nga SHBA për të goditur territorin rus për herë të parë.
