Azia ishte rajoni më i goditur nga fatkeqësitë në botë nga ngjarjet e lidhura me motin në vitin 2023, me përmbytjet dhe stuhitë që mbajnë numrin më të madh, sipas një raporti të OKB-së.
“Ndryshimet klimatike kanë rritur shpeshtësinë dhe ashpërsinë e këtyre llojeve të fenomeneve, duke prekur thellësisht shoqëritë, ekonomitë dhe, më e rëndësishmja, jetën njerëzore dhe mjedisin ku jetojmë,” tha Celeste Saulo, Sekretarja e Përgjithshme e Organizatës Botërore Meteorologjike në një deklaratë.
2023 ishte viti më i nxehtë global në histori. Në Azi, efektet e valëve të të nxehtit po bëhen gjithnjë e më serioze, nënvizon OBM në raportin e saj, ndërsa shton se shkrirja e akullnajave, kryesisht në vargmalet e Himalajeve, kërcënon sigurinë ujore në rajon. Azia po ngrohet gjithashtu më shpejt se mesatarja globale, me temperatura në rajon vitin e kaluar gati dy gradë Celsius mbi mesataren e regjistruar nga 1961 deri në 1990.
“Shumë njerëz në rajon e përjetuan vitin 2023 si vitin më të nxehtë në histori dhe u shoqërua me një sërë ngjarjesh ekstreme, nga thatësirat dhe valët e të nxehtit deri te përmbytjet dhe stuhitë”, nënvizon raporti i OKB-së.
Raporti i Gjendjes së Klimës në Azi 2023 thekson ritmin e përshpejtuar të treguesve kryesorë të ndryshimeve klimatike si temperatura e sipërfaqes, tërheqja e akullnajave dhe rritja e nivelit të detit. Njëkohësisht ai thekson se këto dukuri do të kenë efekte serioze në shoqëritë, ekonomitë dhe ekosistemet e rajonit.
Temperatura mesatare vjetore afër sipërfaqes e vitit 2023 në Azi ishte e dyta më e ngrohta e regjistruar, 0,91 gradë Celsius mbi mesataren 1991-2000 dhe 1,87 gradë Celsius mbi mesataren e periudhës 1961-1990. Veçanërisht temperatura mesatare të larta u regjistruan nga Siberia perëndimore në Azinë qendrore dhe nga Kina lindore në Japoni, vuri në dukje raporti. Japonia përjetoi verën e saj më të nxehtë në histori.
Sa i përket reshjeve, ishin më pak se normale në Himalajet dhe vargmalin Hindu Kush në Pakistan dhe Afganistan. Kina jugperëndimore është prekur gjithashtu nga thatësira, me nivele të reshjeve nën normale për pothuajse të gjithë muajt e vitit.
Rajoni aziatik me vargmalet e tij të larta malore përmban vëllimin më të madh të akullnajave pas dy poleve. Gjatë dekadave të fundit, vëllimi i shumicës së akullnajave në Azi është ulur dhe me një ritëm të përshpejtuar, thekson WMO. Në të njëjtën kohë, raporti thekson se temperatura e sipërfaqes së detit në pjesën veriperëndimore të Oqeanit Paqësor në vitin 2023 ishte më e larta e regjistruar ndonjëherë.
Vitin e kaluar ka pasur 79 fatkeqësi të lidhura me fenomene hidrometeorologjike në Azi. Nga këto më shumë se 80% ishin përmbytjet dhe stuhitë, të cilat shkaktuan vdekjen e mbi 2000 njerëzve. Nëntë milionë njerëz u prekën drejtpërdrejt. Pas një tajfuni, Hong Kongu regjistroi 158.1 mm reshje shiu në një orë më 7 shtator 2023, një rekord që nga mbajtja e të dhënave në 1884.
