8 Dhjetori, Lëvizja Studentore dhe E Vërteta e Harruar e Shkodrës
Nga Flamur Bucpapaj
Kanë kaluar 35 vite nga 8 Dhjetori i vitit 1990, dita që ndezi shpresën e një Shqipërie të lirë, evropiane, pa komunizëm dhe pa frikë. Por ndërsa kujtojmë këtë datë, është e domosdoshme të rikthejmë në qendër të vëmendjes të vërtetën e asaj lëvizjeje, rolin e studentëve të Shkodrës dhe sidomos fatin e atyre që u përballën drejtpërdrejt me diktaturën.
Roli i Shkodrës dhe udhëheqjes studentore
Unë isha udhëheqës i Lëvizjes Studentore në Shkodër. Ne dolëm në rrugë për liri, barazi dhe Shqipërinë në Evropë. Dolëm kundër komunizmit, kundër dhunës së 45 viteve, kundër frikës që kishte paralizuar breza të tërë.
Ishte koha kur fjala duhej thënë me zë të lartë, edhe kur pas çdo fjale pritej arrestimi.
Në ato ditë vendimtare, unë iniciova dhe solla dorazi urdhrin për ngritjen e Institutit të Lartë Pedagogjik në rang universiteti, hap që u realizua me mbështetjen e ministrit Maqo Lakrori – të cilin e falënderoj publikisht.
Unë jam i vetmi nga ish-studentët e asaj kohe që u arrestova, u izolova dhe u keqtrajtova në birucat e Shkodrës, së bashku me të dënuarin tjetër, Nazmi Peka. Ne ishim në krye, iniciatorë të demonstratës së 13 Dhjetorit, një ditë që edhe sot mbetet ndër më të rëndësishmet në historinë e rezistencës shkodrane.
Pa mohuar rolin e popullit të thjeshtë të Shkodrës – të cilët dolën masivisht dhe me guxim – secili prej nesh ka meritën dhe dënimin që i është dhënë nga diktatura.
Përjashtimi nga politika dhe zhdukja e kontributeve
Ironia më e hidhur është se sot, 35 vite më pas, askush nga themeluesit e lëvizjes studentore të Shkodrës nuk është deputet, as drejtues, madje as anëtar i respektuar.
Në krye të partisë që duhej të ishte strehë e antikomunistëve – PD-së – u vendosën me radhë bashkëpunëtorë të Sigurimit dhe kupola e vjetër komuniste. Ata ndërtuan një Shqipëri për veten, jo për ata që rrezikuan jetën, të ardhmen dhe lirinë.
Kjo është arsyeja pse shumë prej nesh sot e shohim Lëvizjen e Dhjetorit si një lëvizje utopike, të shkurtër dhe të manipuluar në prapaskenë nga strukturat e Sigurimit të Shtetit, që ruajtën pushtetin përmes maskave të reja.
Gurët e harruar të rezistencës
Nuk duhet harruar se studentët e Shkodrës bënë edhe grevë urie kundër Ramiz Alisë dhe bashkëpunëtorëve të tij. Ajo ishte prova më e lartë e sakrificës, një akt i pastër që Shqipëria sot duhet të kishte më shumë gjallëri për ta nderuar.
Por në vend të nderimit, ne u përjashtuam.
Shkaqet e dështimit të tranzicionit
– Pushteti ra, por nuk u çmontua aparati i vjetër komunist.
– Sigurimi ndryshoi vetëm emrin, jo misionin.
– Partitë e reja u kapën nga strukturat e vjetra.
– Idealistët u përjashtuan sistematikisht.
Pasojat
– Shqipëria mbeti e ndarë, e varfër dhe e manipuluar.
– Shoqëria u zhgënjye dhe sot nuk beson në politikë.
– Socializmi në pushtet u kthye përmes formave moderne të kontrollit ekonomik dhe mediatik.
Si mund të mposhtet socializmi në pushtet?
. Rikthimi te e vërteta historike – të hiqen maskat e 35 viteve.
Dekomunistizim real – ligj për lustracionin, hapje dosjesh, largim të bashkëpunëtorëve.
Rikonfirmim i rolit të studentëve – jo dekor, por pjesë e reformave.
. Kthim te ekonomia e tregut të lirë – jo oligarki, jo parti-shtet.
. Arsim i lirë nga ideologjia – universitet që edukojnë mendje kritike, jo militantë.
Me Dekoncentrim i pushtetit – shtet i vogël, shoqëri e fortë.
Fjala e fundit
Jap fjalen se do jem shum shpejt ne takim me studentet e Shkodres Si fillim per romanet e mij Pastaj gjera tjera……Shkodra na kerkon perseri si dikur
Këto rreshta nuk janë nostalgji. Janë kujtesë. Janë borxh. Janë një thirrje që historia e vërtetë të mos mbetet e mbyllur nëpër biruca si dikur, as në harresën 35-vjeçare që e ndjek pas lirinë tonë të munguar.
Unë, Flamur Bucpapaj, bashkë me shokët e mi të Lëvizjes së Shkodrës, i përshëndes të gjithë ata që besuan te Dhjetori i ’90-s dhe ju uroj çdo të mirë. Por mbi të gjitha, ju kujtoj se liria duhet ruajtur përditë, sepse ndryshe e humbim ashtu siç e humbëm një herë.
